Extra regelgeving op hypotheekmarkt niet nodig

De huidige regelgeving op de Nederlandse hypotheekmarkt is voldoende. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) deelt deze conclusie uit het onderzoek  'Publieke belangen en hypotheekregulering' van SEO Economisch Onderzoek. De NVB  heeft vorig jaar opdracht gegeven tot het onderzoek naar aanleiding van een  tendens naar stapeling van regelgeving en het risico van onderlinge  tegenstrijdigheid van deze regelgeving. Het rapport van SEO bevestigt dit  beeld.
Extra overheidsregels zijn niet nodig, zo concludeert SEO. Zij  constateert dat sprake is van tegenstellingen in onderliggende doelstellingen.  Door regels op onderdelen te wijzigen en daarbij meer aandacht in acht te nemen  voor wat eigenlijk wordt nagestreefd, kan de regulering in den brede sterk  verbeterd worden, aldus SEO. Enerzijds is een deel van de maatregelen gericht op  het beperken van hypotheekverlening, anderzijds is een deel gericht op het  stimuleren daarvan.
Daarnaast roept veel regulering zelf weer ongewenste  effecten op. Zo heeft de Nationale Hypotheekgarantie (NHG) volgens SEO weliswaar  tot doel om het eigen woningbezit te stimuleren, maar leidt deze ook tot  inperking van marktwerking en risico's voor de overheid. Het is daarom zaak,  aldus SEO, om de bovengrens voor de NHG (na het uitbreken van de financiële  crisis van 265.000 op 350.000 euro gebracht) zo snel mogelijk af te bouwen en de  inrichting te heroverwegen. De NVB acht een herbezinning op de functie van de  NHG op zijn plaats, bijvoorbeeld richting de oorspronkelijke sociale functie als  vangnet in de volkshuisvesting.
Ruim vier miljoen Nederlandse huishoudens  beschikken over een koopwoning. Die woningen vertegenwoordigen gezamenlijk een  waarde van ongeveer 1200 miljard euro. Ongeveer 85 % van deze huishoudens heeft  een hypotheek ter financiering van de woning. De totale waarde van de  hypotheekportefeuille is ongeveer zo groot als het bruto binnenlands product. De  hypotheekmarkt heeft daarmee ontegenzeggelijk een belangrijke plek in de  Nederlandse economie, zo stelt SEO vast in het rapport. Mede als gevolg van de  stijging van het aantal hypotheken in de laatste decennia is sprake van  toenemende overheidsregulering. Dat noopte de NVB tot het  onderzoek.
Internationale vergelijkingen laten zien dat Nederland het  goed doet als het gaat om het aantal betalingsachterstanden en de verliezen die  daardoor optreden, aldus de onderzoekers. Het aantal veilingen is laag: ongeveer  2000 per jaar. Voor het onderzoek is de portefeuille van recent afgesloten  hypotheken van de vier grootste geldverstrekkers in Nederland tegen het licht  gehouden. Het aantal gevallen van betalingsachterstand daarbij is beperkt tot  0,6%. Een grote meerderheid hiervan leidt niet tot verliezen. Op basis van deze  resultaten stelt SEO dat de Gedragscode Hypothecaire Financieringen, een vorm  van zelfregulering van de banken, effectief is.
Het rapport van SEO  ondersteunt de gekozen route om de gedragscode op onderdelen aan te passen, in  het bijzonder de introductie van een maximum aan aflossingsvrije leendelen.  Hierdoor wordt het risico van restschuld van huiseigenaren op langere termijn  verminderd. Minister De Jager van Financiën is inmiddels met dit voorstel  akkoord gegaan en ziet af van een wettelijke regeling. De NVB heeft de analyse  van SEO nadrukkelijk gebruikt in haar pleidooi voor deze nieuwe regelgeving,  gericht op de langere termijn.
Naast het verminderen van bepaalde  risico's, is het volgens SEO verder een optie om de vaardigheden en kennis over  financiële aspecten van het huishouden te vergroten (in het onderwijs) en  aanbieders op de markt meer begrijpelijke informatie te laten genereren (eisen  stellen aan taalgebruik en juistheid van informatie). Dit betekent een nadruk op  het vergroten van de weerbaarheid van de consument zelf, in plaats van op  paternalisme. De NVB kan zich hier in algemene zin in vinden. Banken werken daar  hard aan.
De Nederlandse Vereniging van Banken is van mening dat  periodiek beoordeeld moet worden of de regelgeving nog in verhouding staat met  de doelstellingen, de marktontwikkelingen en de behoeften van de hypotheekmarkt.