De belastingpositie die Nederland wereldwijd inneemt, is dit jaar verder onder
druk komen te staan. Zo verloor Nederland zeven plaatsen op de wereldranglijst
en één plaats op Europees niveau. Dat blijkt uit Paying Taxes 2012, het
jaarlijkse onderzoek van PwC en de Wereldbank dat de belastingdruk en - systemen
van 183 landen met elkaar vergelijkt. "Nederland heeft weliswaar progressie
geboekt, maar omringende landen verbeteren hun belastingsysteem aan een hoger
tempo. Op die manier raken we verder verwijderd van wat volgens PwC het doel zou
moeten zijn: een Europese top-5 notering", stelt Sytso Boonstra, voorzitter van
de belastingpraktijk van PwC.
De ranking is een indicator voor de fiscale
druk waar ondernemers mee te maken hebben. Gebaseerd op het aantal belastingen
dat een land heft, de hoeveelheid uren die een ondernemer eraan besteedt en de
hoogte van de belastingen. Nederland zit in de Europese middenmoot met een 12e
plaats qua aantal belastingen (vorig jaar 10), de 13e plaats als het gaat om de
Total Tax Rate (vorig jaar 14) en de 9e plaats qua aantal uren. Dit zorg voor
een gecombineerde achtste plaats in Europa, maar op individuele onderdelen valt
nog veel winst te boeken.
"Een aantal Europese landen waaronder Finland, Spanje en Oostenrijk
maken grotere stappen dan Nederland. Ze hervormen hun belastingsystemen in een
vlot tempo, waardoor het aantal belastingen en de uren die ondernemers moeten
besteden aan fiscale regels sterk omlaag gaan", vertelt Boonstra. In Nederland
daalde het aantal uren dit jaar met 7 en bleef het belastingpercentage en het
aantal belastingen gelijk. Ter vergelijking, in Finland waren bedrijven 150 uur
minder kwijt dan het jaar ervoor en daalde het belastingpercentage met meer dan
vijf procent. Met name door een ingrijpende hervorming van het btw-stelsel en de
loonbelasting.
PwC deed vorig jaar een aantal
voorstellen om naar een Europese top-5 positie toe te werken, die nog steeds
actueel zijn. Zo moet - in navolging van landen als Zweden, Noorwegen en
Frankrijk - het aantal belastingen omlaag. Daarvoor moet de discussie gevoerd
worden of het nog van deze tijd dat belastingen geïnd worden door zowel de
Belastingdienst als gemeenten en het waterschap.
Daarnaast zijn
vereenvoudigingen nodig op verschillende fronten. Denk aan het - waar eenvoudig
mogelijk - omlaag brengen van het aantal vrijstellingen in de btw. Eerder
PwC-onderzoek laat zien dat landen gebaat zijn bij zo eenvoudig mogelijke
btw-regels. Maar ook vereenvoudigingen in de loonbelasting en sociale premies.
Een positieve stap is de uniformering van het loonbegrip. Nu is het tijd voor
een verdere vereenvoudiging van de tariefstructuur, waarbij we moeten kijken of
het fiscaliseren van de sociale verzekeringspremies een haalbare kaart is. Tot
slot vindt PwC dat kritisch moet worden gekeken naar de extra complexiteit die
de voorgenomen maatregelen in de vennootschapsbelasting met zich meebrengen. De
extra opbrengsten voor de schatkist moeten in de juiste verhouding staan tot de
extra lastendruk voor bedrijven.
In
haar Belastingplan 2012 stelt de overheid het Nederlandse belastingstelsel te
willen vereenvoudigen, onder andere door zeven kleinere belastingen af te
schaffen. Een positieve ontwikkeling, die helaas niet kan verbloemen dat ons
belastingstelsel vooral op gebied van de vennootschapsbelasting ingewikkelder
gaat worden. Met name door de complexe wetgeving die nodig is voor de
voorgenomen renteaftrekbeperkingen en de objectvrijstelling vaste inrichting.
"De roep om echte vereenvoudiging wordt steeds luider, met name rondom
grote fiscale thema's als de vennootschapsbelasting. Ondanks de goede intenties,
lijkt het Belastingplan 2012 ons belastingstelsel op een aantal fundamentele
onderwerpen nog complexer te maken. Hierin zal de overheid een andere koers
moeten gaan varen, willen we ons als een open, internationale economie en
interessant vestigingsland blijven profileren. Dus niet voor een betere positie
op de ranglijst, maar voor de bedrijven die er dagelijks mee te maken hebben",
besluit Boonstra.
