Financiële stabiliteit blijft onder druk staan

De Europese schuldencrisis is nog altijd de grootste bedreiging voor de financiële stabiliteit, vanwege de nauwe verwevenheid van Nederland met Europa. Dat stelt DNB. Krachtig ingrijpen van de ECB heeft acute liquiditeitsrisico’s in de crisis afgewend, maar de onderliggende problemen in de bankensector en muntunie zijn niet verdwenen. De Europese bankensector slaagt er onvoldoende in om marktvertrouwen te herwinnen en is te afhankelijk van centralebankfinanciering. Het Europese groeivermogen is laag en het vertrouwen, cruciaal voor herstel uit de crisis, blijft gering. Beheersing van overheidsbudgetten, versterking van het groei- en concurrentievermogen en hervorming van zwakke banken zijn noodzakelijk. Behoud van momentum voor het doorvoeren van deze maatregelen is cruciaal.
Nederlandse financiële instellingen moeten blijven werken aan hun toekomstbestendigheid en daarbij rekening houden met een zwak economisch herstel. Het vergroten van de kapitaalbuffers is voor zowel banken als levensverzekeraars van groot belang. In de bankensector nemen kapitaalratio’s nauwelijks toe, terwijl versterking van het eigen vermogen essentieel is voor het behoud van vertrouwen van financiers, gegeven de afhankelijkheid van marktfinanciering. De kapitaalpositie van de levensverzekeringssector staat onder druk, door relatief hoge afgegeven garanties en tegenvallende beleggingsresultaten in combinatie met de lage rente. Ook veel pensioenfondsen kampen door de lage rente en tegenvallende rendementen al enige jaren met dekkingstekorten. Dit maakt verdergaande maatregelen voor bufferherstel in deze sectoren nodig.
Ook de Nederlandse schuldpositie geeft aanleiding tot zorg. De overheidsfinanciën zijn sinds het uitbreken van de crisis snel verslechterd. Nederlandse huishoudens zijn kwetsbaar door de hoge hypotheekschuld, tegenvallende economische groei en dalende huizenprijzen. Op dit moment hebben vooral jonge gezinnen een negatieve overwaarde op de woning, terwijl zij weinig spaargeld hebben en een relatief groot deel van hun inkomen aan rentelasten kwijt zijn. Hervormingen zijn noodzakelijk en moeten uitzicht bieden op een lagere schuld per woning, zodat het aangaan van hypotheken niet langer leidt tot onnodige risico’s voor individuele huishoudens. Zo kan ook de stijgende trend van de nationale hypotheekschuld worden gekeerd en kan deze verenigbaar worden met een toekomstbestendig financieringsmodel van banken.
 
De onlangs door het parlement voorgestelde maatregelen gaan de risico’s van de verzwakkende overheidsfinanciën en de hoge hypotheekschuld tegen en zijn daarom te verwelkomen. Uitvoering van deze maatregelen draagt bij aan de financiële stabiliteit.