Politieke crises en Nederlandse rente

In vergelijking met de meeste andere landen in het eurogebied is het renteverschil tussen Nederland en Duitsland laag. Alleen Finland heeft een vergelijkbaar laag renteverschil (zie onderstaande tabel, klik om te vergroten). Duitsland wordt algemeen gezien als het economisch meest stabiele land in Europa en doorgaans heeft dit land de laagste rente van alle landen in Europa.
Het renteverschil tussen Nederland en Duitsland liep na de val van het kabinet Rutte sterk op. In Nederland komt het regelmatig voor dat een regering de rit niet uitzit of dat er grote politieke spanningen ontstaan tussen de partijen die de regering vormen. In onderstaande figuur geven de rode lijnen politieke crises weer. De andere lijn in de figuur toont het verschil tussen de rente op Duitse en Nederlandse staatsleningen met een looptijd van 10 jaar sinds het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw. De figuur maakt duidelijk dat het renteverschil tussen Nederland en Duitsland sinds het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw niet zo hoog is geweest. In het begin van de jaren tachtig was het renteverschil ongeveer 150 basispunten (1,5 procentpunt). Hoewel het renteverschil in 1983 kortstondig negatief was, nam het daarna weer snel toe. Financiële markten eisten toen een risicopremie voor beleggingen in Nederlands waardepapier.
Dat was de hoge prijs die ons land betaalde voor het eenmalig loslaten van de koppeling van de gulden aan de D-mark in 1983. Beleidsmakers hebben daar de les uit getrokken en sindsdien een strikte koppeling nagestreefd. Dit beleid en de goede economische prestaties van Nederland maakten het mogelijk dat in de jaren negentig de Nederlandse rente regelmatig beneden de Duitse rente lag.