Financiële sector bestrijdt crisis eenzijdig

Bedrijven die de focus hebben gelegd op kostenbesparing als reactie op de financiële crisis zijn minder succesvol. Dit blijkt uit internationaal onderzoek van PA Consulting Group onder beslissers in het bedrijfsleven naar hun reactie op de financiële crisis en de maatregelen die zij hebben genomen. 82 procent van de bedrijven heeft gekozen voor kostenbesparingen door te snijden in personeel, marketing- en salesactiviteiten. De bedrijven die daar niet de focus op hebben gelegd, maar die kozen voor het beschermen van hun marktaandeel en het benutten van de crisis voor het behalen van concurrentievoordeel zijn veel succesvoller gebleken. Maar liefst twee van de drie bedrijven slaagde er niet in een winnende strategie te formuleren om sterker uit de crisis te komen. Figuur 1 laat de correlatie zien tussen kostenreductie (inclusief bezuinigen in personeel) en zwakke resultaten met betrekking tot Total Shareholder Return.
Met dit onderzoek als basis interviewden PA Consulting Group en TNS Nipo 22 executives in de Nederlandse financiële sector. Schokkend resultaat uit dit kwalitatieve onderzoek is dat slechts één van hen aangeeft de crisis op een andere wijze te bestrijden dan kostenbesparing. De maatregelen die verder werden genomen kenmerken zich door tijdelijke en reactieve oplossingen, zonder direct de uitdaging aan te gaan. Nu de organisaties weten dat de crisis niet zo maar op te lossen is, zijn de reacties en acties van de markt nog steeds gefocust op kostenbesparing, maar dan op een verfijnde manier, zoals lean management programma's en focus op de core business. Ook wil de sector efficiënter omgaan met toenemende wet- en regelgeving ('agility') en meer gaan focussen op de klant en wat deze nu echt verwacht van de financiële instelling.
Regelgeving wordt door de executives aangevoerd als een belangrijke reden waarom ze de crisis nog niet te boven zijn. Ze geven aan dat ze in een vicieuze cirkel terecht zijn gekomen van strengere wet- en regelgeving en een gebrek aan consumentenvertrouwen.
Om in te spelen op de onzekerheden in de markt kunnen bedrijven verschillende acties ondernemen. In het internationale rapport Managing Uncertainty worden vier mogelijke stappen genoemd die nodig zijn om als winnaar uit de crisis te komen en te profiteren van de mogelijkheden:
1. Het voorbereiden van acties door alternatieven af te wegen. Dit betekent het in kaart brengen van scenario's en het opbouwen van defensieve en offensieve liquiditeit.
2. Het versterken van de organisatie, door bijvoorbeeld slecht functionerende onderdelen te verkopen, geld te reserveren, governance en leiderschap te versterken en plannen te maken die waarde creëren.
3. Het inrichten van de organisatie op de situatie na de crisis, door kostenbesparingen te realiseren die geen direct effect hebben op de toekomstige positie, het inspelen op de veranderende behoefte van de klanten en door het personeel te betrekken in het proces.
4. Het grijpen van nieuwe kansen die de crisis biedt. Denk hierbij aan bedrijfsovernames, het claimen van marktaandeel en het uitschakelen van directe concurrenten.