Wat kunnen we leren van de belastingen bij onze Belgische buren?

Het systeem van Belgische lokale belastingen is geheel anders dan in Nederland. Om het Nederlandse juridische discours over gemeente- en provinciale belastingen te kunnen onderzoeken en begrijpen is het nuttig om de karakteristieken van het Belgische zogenaamde ‘open stelsel’ te bekijken. Dit doet prof.dr. De Jonckheere in zijn oratie ‘Iets leuks bij de buren?’ op vrijdag 2 november waarmee hij officieel het ambt van bijzonder hoogleraar Lokale Belastingen in de Erasmus School of Law aanvaardt.
In het open stelsel van lokale belastingen in België kan een gemeente elke belasting invoeren die niet door de wetgever verboden wordt. Dit leidt tot een tal van gemeentebelastingen op allerhande economische activiteiten, goederen en diensten. Als gevolg van dat open stelsel verschilt het juridische discours rond deze belastin-gen erg van de Nederlandse rechtsvragen rond gemeentebelastingen. Zo stelt De Jonckheere vast dat er in België tal van rechtsvragen opduiken die gaan over
bevoegdheidsbeperkende regels en principes terwijl deze in het gesloten systeem van Nederland veel minder aan bod komen. Naast voordelen van een open stelstel plaatst De Jonckheere in zijn rede ook kanttekeningen bij het Belgische systeem. In het bijzonder noemt hij de trage procedure die een nieuwe belasting moet doorlo-pen voordat deze kan worden ingevoerd door de vele rechtsvragen die opdoemen. Doordat er drie hoogste rechtscolleges in België bestaan duurt dit proces soms lang en kan het leiden tot rechtsonzekerheid.