Vereniging Eigen Huis: nieuwe regelgeving hypotheken ondeugdelijk

In een oproep aan de Eerste Kamer vraagt Vereniging Eigen Huis de hypotheekmaatregelen van het nieuwe kabinet niet op 1 januari aanstaande, maar een jaar later in te voeren. Vereniging Eigen Huis zet grote vraagtekens bij de kwaliteit van de regelgeving en maakt zich ernstige zorgen over de gevolgen voor de woningmarkt. De snelle besluitvorming rond de woningmarktmaatregelen heeft geleid tot ondoordachte regelgeving waarbij de alternatieven onvoldoende zijn afgewogen.
Door de nieuwe hypotheekmaatregelen worden groepen in de samenleving gedurende tientallen jaren ongelijk fiscaal behandeld. Bestaande gevallen worden ongemoeid gelaten terwijl met name de starters, die zo belangrijk zijn voor de woningmarkt, verplicht worden om hun gehele hypotheek gedurende de looptijd volledig af te lossen. Het kabinet wil hiermee de kosten van de hypotheekrenteaftrek terugdringen en het risico van hypotheken reduceren. Volgens Vereniging Eigen Huis kan dit ook op een andere manier, zonder de relatief zware aflossingsverplichting te hanteren. De maatregelen van het kabinet kunnen volgens het CPB tot 100 miljard aan waardeverlies veroorzaken en het aantal huishoudens dat met de hypotheek onder water staat verder doen toenemen van circa 700.000 nu tot circa 1 miljoen in de komende periode.
De kabinetsmaatregelen voor de woningmarkt beperken huizenkopers onnodig in hun vrijheid om hun hypotheek af te stemmen op hun persoonlijke omstandigheden. Volledig aflossen van de hypotheek is in bepaalde huishoudsituaties onwenselijk en ook niet noodzakelijk. De kosten van de renteaftrek en het hypotheekrisico worden al voldoende beheerst door de bestaande verplichting om minimaal 50% van de oorspronkelijke woningwaarde af te lossen. Daarnaast kan voor de renteaftrek worden volstaan met een afbouw volgens een (fictief) annuïtair schema . Er zijn daarom volgens Vereniging Eigen Huis onvoldoende argumenten om de huizenkopers te dwingen tot volledige aflossing.
Tot slot krijgen eigenwoningbezitters te weinig tijd om hun hypotheek aan te passen aan de nieuwe regelgeving. Dit geldt met name voor huiseigenaren met een aflossingsvrije hypotheek die in verband met de prijsdalingen in de markt toch een aflossingsopbouw willen koppelen aan hun hypotheek. Zij worden geconfronteerd met een onhaalbare datum van 31 december dit jaar. Vrijwel alle banken en hypotheekadviseurs hebben aangegeven dat adviesgesprekken en omzettingen van hypotheken dit jaar niet meer mogelijk zijn.
Alternatieven voor de overhaast ingevoerde hypotheekregels zijn onvoldoende overwogen en gevolgen voor de woningmarkt zijn onvoldoende zijn doordacht, volgens Vereniging Eigen Huis. De vereniging pleit er dan ook voor om af te zien van de invoering van de verplichte annuïtaire aflossing per 1 januari 2013. Uitstel met een jaar biedt de mogelijkheid om de maatregelen alsnog goed voor te bereiden, de kwaliteit van de regelgeving te verbeteren en het biedt burgers voldoende gelegenheid om hun situatie op de nieuwe regelgeving aan te passen. Aanpassing van het wetsvoorstel dat door de Tweede Kamer bij de Eerste Kamer is ingediend, heeft volgens de vereniging nauwelijks budgettaire consequenties voor het komende jaar en is mogelijk via een zogenaamde novelleprocedure.