'Overheidstekorten niet alleen gevolg van financiële crisis'

De overheidstekorten in de belangrijkste economische mogendheden zijn niet alleen het gevolg van de financiële crisis. Een groot aantal van de meest vooraanstaande landen in de wereld had al ruim voor het uitbreken van de crisis te maken met een falend begrotingsbeleid en problemen om de financiële huishouding op de orde te krijgen. Uit onderzoek van KPMG naar het begrotingsbeleid van de landen die deel uitmaken van de G20 blijkt dat de tekorten in deze landen al ruim voor de crisis hun limiet hadden bereikt. Tekorten die met name het gevolg zijn van een voortdurend gebrek aan discipline om de begroting op orde te hebben en het onvermogen om de gestelde begrotingsdoelstellingen te realiseren.
“Gezien de toenemende vergrijzing en steeds groter wordende afhankelijkheid van andere economieën in de wereld, is het van groot belang dat overheden zichzelf nu een aantal lange termijn doelstellingen opleggen, zodat de huidige tekorten niet verder oplopen”, zegt Paul Dijcks, partner bij KPMG's Public Sector. Dijcks: "Met name dié landen die voorafgaand aan het uitbreken van de crisis te maken hadden met een bruto schuld van meer dan 60% van het bruto binnenlands product blijken minder goed in staat geweest te zijn om met de nieuwe realiteit om te gaan en hebben nu ook de meeste moeite om de weg terug te vinden naar een gezonde financiële huishouding.”
Uit het onderzoek blijkt dat de grootste schuldenlast nu en in de toekomst gedragen wordt door de ontwikkelde landen. Dijcks: “Zo zullen Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten in 2015 goed zijn voor ruim 86% van de totale schuld die door de 19 landen in totaal is opgebouwd. Opkomende landen, zoals Argentinië, Brazilië, China, India, Indonesië, Mexico, Zuid-Afrika en Turkije zijn verantwoordelijk voor slechts 11,6% van de totale schuld.
Gezien de toenemende verbondenheid tussen de verschillende economieën is deze constatering van groot belang. Trage groeiverwachtingen in welk deel van de wereld dan ook leiden onvermijdelijk tot budgettaire uitdagingen in andere delen van de wereld. Hierdoor gaat het niveau van de overheidsschulden in de ontwikkelde landen een steeds grotere stempel drukken op de economische vooruitzichten in de ontwikkelende landen.”
“Uit het onderzoek blijkt dat veel landen het korte termijn denken en het politieke opportunisme het winnen van een gezonde begroting op de lange termijn”, zegt Dijcks. Dijcks: “De enige manier om het tij daadwerkelijk te keren en de schuldencrisis het hoofd te bieden is dat overheden zich committeren aan het invoeren van een fiscaal duurzaam beleid door de hele politieke cyclus heen, een strategie die de zogenaamde Fiscal Compact binnen de Eurozone wil creëren. De problemen van veel overheden zullen echter niet op korte termijn volledig opgelost kunnen worden.
De verwachte langzame groei van de wereldeconomie in combinatie met de voortdurend stijgende kosten van de vergrijzing zullen gevolgen hebben voor de begrotingsdoelstellingen van veel overheden. Dit betekent dat de noodzaak tot maatregelen die moeten leiden tot een structureel gezonde financiële huishouding de komende veertig jaar alleen maar groter zal worden.”