Duurzaamheidsbeleid banken verbetert maar praktijk blijft uitdaging

Acht van de tien grootste Nederlandse banken voerden het afgelopen jaar nieuw duurzaamheidsbeleid in, zo blijkt uit de nieuwe jaarupdate van de Eerlijke Bankwijzer. Effectieve uitvoering van bankbeleid in de praktijk laat echter nog steeds te wensen over. Sinds mei 2012 hebben de acht banken samen 25 meetbare aanscherpingen op sociaal en milieubeleid doorgevoerd, zo blijkt uit de nieuwe jaarupdate voor 2013. ABN Amro, Rabobank en Van Lanschot verbeterden hun wapenbeleid, Aegon en ING voerden nieuwe criteria in voor investeringen in de mijnbouwsector en de olie- en gassector, ASN Bank verbeterde zijn mensenrechten- en klimaatbeleid en NIBC en SNS stelden scherpere eisen aan dierenwelzijn.
'De meeste banken beseffen dat hun beleid op belangrijke onderwerpen als mensenrechten, dierenwelzijn en wapenhandel moet verbeteren. Banken moeten het voortouw nemen om de bedrijven waarin ze investeren te helpen om duurzaam te gaan produceren, met respect voor mens en milieu. Op die manier kunnen banken grote mondiale problemen zoals klimaatverandering, afnemende voedselzekerheid, uitputting van hulpbronnen, onveiligheid en ongelijke verdeling van welvaart - echt aanpakken. Beleid is nodig maar effectieve uitvoering ervan is minstens even belangrijk', aldus projectleider Eerlijke Bankwijzer Peter Ras.
Terwijl het duurzaamheidsbeleid van de banken duidelijk verbetert, blijkt uit de vier praktijkonderzoeken die de Eerlijke Bankwijzer het afgelopen jaar uitvoerde dat er nog steeds grote verschillen tussen beleid en praktijk zijn. Zo passen veel bankgroepen hun beleid niet goed toe om onverantwoorde scheepssloop of landroof tegen te gaan. Verder bleek dat diverse banken nog investeren in kernwapenproducenten.

Voornaamste conclusies van de praktijkonderzoeken in het afgelopen jaar:
1. Landverwerving - Veel banken doen te weinig om landroof te voorkomen bij hun investeringen in bedrijven die land verwerven in ontwikkelingslanden. ABN Amro, Delta Lloyd (vermogensbeheer) en SNS Reaal voerden n.a.v. het praktijkonderzoek nieuw beleid in;
2. Duurzame elektriciteit- Vrijwel alle banken investeren percentueel meer in groene elektriciteit dan in 'grijze' elektriciteit. Opvallend was dat Triodos na Rabobank de grootste investeerder is in duurzame elektriciteit, groter dan bijvoorbeeld ING of ABN Amro;
3. Scheepsbouwers - Veel banken die in scheepvaartbedrijven investeren doen te weinig om slechte arbeidsomstandigheden of milieuschade bij scheepssloop aan te pakken. ING en Rabobank beloofden om binnen één jaar concrete stappen te zetten;
4. Kernwapenproducenten - In totaal investeren tien Nederlandse bankgroepen ruim 1,5 miljard euro in kernwapenproducenten. Rabobank en Delta Lloyd publiceerden verklaringen dat zij hun investeringen in kernwapenproducenten gaan staken.

Om de beleidsverschillen tussen banken duidelijker te laten zien (op een schaal van 1 tot 10) is de methodologie verbeterd. Zo blijkt bijvoorbeeld dat ASN Bank, NIBC en SNS voldoende of goed beleid hebben voor belastingen en corruptie, terwijl ABN Amro en Delta Lloyd ver achterblijven. Op het gebied van klimaat en dierenwelzijn scoren veel banken nog zwaar onvoldoende. Ook op het gebied van woningbouw en vastgoed, inclusief hypotheekleningen, scoren vrijwel alle banken nog onder de maat - alleen NIBC scoort een voldoende. Positief is dat vrijwel alle banken nu, op Aegon en Delta Lloyd na, een goed mensenrechtenbeleid hebben. Ook op het arbeidsrechtenbeleid scoren de meeste banken voldoende tot goed.
Per vandaag beoordeelt de Eerlijke Bankwijzer de banken ook op hun beleid voor woningbouw en vastgoed omdat in deze sector nog veel winst valt te behalen. "Nederlandse banken kunnen veel doen om via hun hypotheekleningen en investeringen in woningcorporaties, bouwbedrijven en vastgoedontwikkelaars bij te dragen aan verduurzaming van deze sector, door onder meer betere woningisolatie en het gebruik van goed hout," aldus Ras.
De Eerlijke Bankwijzer viert vandaag zijn vierde verjaardag in Utrecht. Het thema is: "MVO gaat verder dan de wet - Naar een visie op een duurzame financiële sector in 2020". Naast enkele banken komen o.m. voormalig Rabobank-bankier en duurzaamheidpionier Bart Jan Krouwel en Hoogleraar Duurzame Transities aan de Erasmus Universiteit Jan Rotmans aan het woord. Krouwel maakt zich sterk voor de oprichting van een 'Meldpunt Maatschappelijk Onaanvaardbaar Gedrag Bankiers'. Rotmans zal in gaan op de benodigde cultuuromslag binnen banken om te komen tot een duurzame economie.