'Maak hypotheek zonder advies toegankelijker’

Van de mensen die interesse tonen in een zogenoemde execution only hypotheek, waarbij je geen advies krijgt maar de hypotheek zelf regelt, haakt naar schatting 60 tot 80 procent af. Dit komt voor een groot deel doordat informatievoorziening niet optimaal is, blijkt uit een rondgang van de financiële vergelijkingssite Geld.nl. Zo zijn de vragen in de verplichte kennistest bij deze hypotheek niet altijd helder geformuleerd en zijn de criteria om een dergelijke hypotheek te mogen afsluiten niet altijd vooraf duidelijk.
Sinds januari 2013 moeten consumenten apart betalen voor het advies dat zij krijgen bij het afsluiten van een hypotheek. De kosten van dit advies kunnen al snel enkele duizenden euro’s bedragen. Naast de kosten voor het hypotheekadvies worden er ook kosten gerekend voor het daadwerkelijk afsluiten van de hypotheek (afhandelingskosten). Consumenten die over voldoende kennis van hypotheken beschikken kunnen de kosten van het advies besparen door het sluiten van een execution only hypotheek. De consument kan dan volledig zelfstandig, zonder tussenkomst van een adviseur zijn hypotheek regelen. Op dit moment worden deze hypotheken aangeboden door ABN AMRO, MoneYou en Bank of Scotland.
Een execution only hypotheek is niet geschikt voor alle consumenten. Je dient over voldoende kennis te beschikken om de gevolgen van het afsluiten van een hypotheek te kunnen overzien, nu, maar ook op de langere termijn.
Om te controleren of je over voldoende kennis beschikt om een hypotheek zonder advies af te sluiten, moet je op de website van de bank een kennis- en ervaringstoets doen. Veel mensen zien tijdens de test al af van het zelf afsluiten. “Exacte cijfers kan ik niet geven, maar je moet wel denken aan aantallen tussen de 60 en 80 procent”, vermoedt Marcel van Klaveren, commercieel directeur van MoneYou. Volgens hem heeft het grote aantal afhakers verschillende oorzaken. “Er zijn natuurlijk veel mensen die aan de test beginnen uit nieuwsgierigheid en er tijdens de test achter komen dat ze toch niet genoeg weten over hypotheken. Daarnaast speelt het woordgebruik in de test een rol. Dat is vaak nog te ingewikkeld waardoor mensen afhaken.”
Ook ABN AMRO ervaart dat mensen voortijdig stoppen tijdens de kennistest. “Van de mensen die de test volledig afronden, slaagt uiteindelijk 90 procent”, stelt woordvoerder Karen de Vries. “Maar daarvoor zijn wel al meer mensen afgehaakt.” Waarom deze mensen precies stoppen, heeft ABN AMRO niet onderzocht, maar de bank herkent wel dat mensen het taalgebruik wellicht als te ingewikkeld ervaren. Tot nu toe zijn bij ABN AMRO in totaal 250 hypotheken via execution only afgesloten. Dat is 2 tot 3 procent van het totaal aantal afgesloten hypotheken bij deze bank tot nu toe in 2013.
Zelfs van de mensen die voor test slagen, haakt nog een deel af, ziet Van Klaveren van MoneYou. “Als mensen eenmaal het afsluitproces ingaan, komen zij er vaak pas achter welke criteria er gelden voor de execution only hypotheek en dat ze daar wellicht niet aan voldoen. Het belangrijkste criterium is bijvoorbeeld dat je eigen geld in moet brengen, omdat wij maximaal 80 procent van de woningwaarde financieren via execution only. Wie daar niet genoeg eigen geld voor heeft, stopt dus alsnog.”
“Er is voor banken veel winst te behalen door duidelijkere informatie te geven voor en tijdens het afsluiten van een execution only hypotheek”, stelt Amanda Bulthuis van Geld.nl. “Zeker omdat een hypotheek een ingrijpende financiële verplichting is die een grote invloed heeft op je financiële situatie, is het belangrijk dat consumenten goed begrijpen waar ze aan beginnen. Het is goed om te weten wat voor product je afsluit en met welke factoren je rekening moet houden.” Een execution only hypotheek afsluiten om geen kosten voor advies te betalen is dan ook niet verstandig.
Bulthuis juicht het toe dat banken kritisch kijken naar de informatie die zij verstrekken rondom de execution only hypotheek. “Maar als consument kun je ook zelf veel doen”, vult ze aan. “Door je van te voren goed te verdiepen in de mogelijkheden en wat deze inhouden, zorg je dat je goed beslagen ten ijs komt en kun je veel kosten besparen op je hypotheek. Dit geldt niet alleen als je kiest voor een hypotheek zonder advies, maar ook als je gebruik maakt van een adviseur. Bij sommige banken krijg je bijvoorbeeld korting op de advieskosten als je bepaalde zaken zelf regelt. Hoe meer je weet over hypotheken, hoe meer je zelf kunt regelen en dus kunt besparen.”
Dat er potentie bestaat voor een execution only hypotheek staat vast. Voorwaarde is wel dat de informatievoorziening en ondersteuning tijdens het afsluittraject beter moet. Als de banken dit beter op orde hebben, zal het aantal mensen dat gaat kiezen voor een execution only hypotheek de komende jaren zeker een vlucht gaan nemen.