'Extra tariefverhoging GGZ dupeert verzekerden'

Zorgverzekeraars Nederland (ZN) roept minister Schippers (VWS) op de stijging van de tarieven in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) ongedaan te maken omdat dit zeer ernstige gevolgen heeft voor verzekerden. Aanpassing van de tarieven op een tijdstip dat de contractering van zorg voor 2014 al volop loopt, is volgens ZN onverantwoord en maakt het onmogelijk de verzekerden tijdig duidelijkheid te geven over de gecontracteerde zorg. De onderhandelingen tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders zullen mogelijk vertraging oplopen. Maar bovenal maakt de tariefstijging het vrijwel onmogelijk de voor 2014 met alle partijen afgesproken kostenbeheersing te realiseren en toch tegemoet te komen aan de vraag naar geestelijke gezondheidszorg.
Medio juli hebben de minister, zorgaanbieders, patiënten en zorgverzekeraars een bestuurlijk akkoord gesloten om de kostenstijging in de GGZ in 2014 te beperken tot 1,5% en vanaf 2015 tot 1%, vermeerderd met loon- en prijsbijstelling.
Onlangs is bekend geworden dat de tarieven in de GGZ in 2014 met gemiddeld 6,37% extra mogen stijgen, bovenop de normale prijsindexatie die al 2,5% bedraagt.
In een brief aan de minister wijst ZN erop dat het ook zonder extra tariefstijging al moeilijk genoeg is om de kosten in de GGZ te beheersen. De afgelopen tien jaar stegen de uitgaven aan geestelijke gezondheidszorg met zo’n 9 à 10% per jaar en bleek het bijzonder moeilijk om inzicht te krijgen in de onderliggende oorzaken daarvan. Niet voor niets zijn in het akkoord over de GGZ afspraken gemaakt over onder meer de noodzaak van transparantie over zorgvraagzwaarte en de uitkomst van de behandeling.
Als het totale budget conform het akkoord beperkt wordt en de tarieven per behandeling omhoog gaan, zet dat druk op het aantal behandelingen. Daardoor kunnen wachtlijsten ontstaan en kan de zorgplicht in het gedingkomen.
Voor de niet-gecontracteerde zorg is de situatie zo mogelijk nog ernstiger. Zolang de aanpassing van artikel 13 van de Zorgverzekeringswet nog niet is afgerond, kunnen zorgverzekeraars op basis van een uitspraak van de rechter worden verplicht 75 tot 80% van de maximum tarieven te vergoeden. Dit mechanisme leidt tot een verminderde prikkel bij met name nieuwe en vrij gevestigde zorgaanbieders om contracten te sluiten. Door de gestegen tarieven wordt de prikkel om geen contracten te sluiten nóg groter. Met name in de verslavingszorg, waar tariefstijgingen van gemiddeld 29% tot 44% worden toegestaan, dreigt een groot deel van het budget terecht te komen bij niet gecontracteerde instellingen van slecht controleerbare kwaliteit.
Op deze manier dreigt de bezuiniging straks onevenredig terecht te komen bij instellingen voor ernstig psychiatrische patiënten en dat is onacceptabel, aldus ZN.
Zorgverzekeraars kennen de inhoud van het NZa-onderzoek niet, maar plaatsen wel vraagtekens bij de uitkomsten. Zij hebben het beeld dat de ontwikkelingen in de GGZ geen aanleiding geven om te veronderstellen dat er ver onder de kostprijs wordt gewerkt en zien dat de marges in de GGZ positief zijn. Bij tariefstijgingen van gemiddeld bijna 29% voor de behandeling van alcoholverslaving en ruim 44% voor andere verslavingen plaatsen zij grote vraagtekens. Juist in deze sectoren zijn de afgelopen jaren aanbieders in het nieuws gekomen die, zonder contract met zorgverzekeraars, hoge kosten in rekening hebben gebracht zonder dat zicht bestaat op de geleverde kwaliteit.