Leenrente staat stil

Hoewel de rentes op de geld- en kapitaalmarkten al jaren dalen, staan de leenrentes al meer dan twee jaar op hetzelfde niveau. Hierdoor betaalt de consument relatief veel voor een lening, terwijl banken steeds goedkoper kunnen lenen. Dat constateert de financiële vergelijkingssite Geld.nl. “Banken kunnen nu op de geld- en kapitaalmarkten tot wel vijf keer goedkoper lenen dan in januari 2012. Maar de consument merkt hier niets van”, zegt Amanda Bulthuis van Geld.nl.
Een belangrijke oorzaak voor de relatief hoge leenrentes is volgens Bulthuis van Geld.nl het gebrek aan concurrentie op de markt voor consumentenkredieten. “De drie grootbanken ABN AMRO, ING en Rabobank domineren de markt. Bijna 80 procent van alle consumentenkredieten wordt verstrekt door deze banken of kredietmaatschappijen die hier onderdeel van zijn. Er zijn dus weinig prikkels voor banken om de leenrentes te verlagen.”
Naast het gebrek aan concurrentie hebben banken sinds de crisis met steeds strengere kapitaaleisen te maken. Ze moeten meer geld aanhouden tegenover de leningen die zij uitgeven. Daardoor zijn banken minder snel bereid leningen te verstrekken. Bulthuis: “Dit speelt bij consumentenleningen een nog grotere rol dan bij hypotheken. Banken moeten tegenover consumptieve kredieten relatief meer geld aanhouden, omdat deze geen onderpand kennen. Dit verklaart ook deels waarom de hypotheekrentes wel dalen, terwijl de kredietrentes stil staan.”
Daar komt bij dat de Europese Centrale Bank (ECB) voor dit jaar een zware stresstest heeft aangekondigd. Hierdoor zijn banken nog meer bezig om hun balansen te versterken en meer vermogen op te bouwen. “Veel leningen verstrekken is daarom voor banken op dit moment niet gunstig.”
De banken noemen zelf de hoge risico-opslagen die zij hanteren als belangrijkste reden dat de kredietrentes niet dalen. Banken baseren hun kredietrentes wel op de geld- en kapitaalmarktrentes, maar in de uiteindelijke rente zitten ook een aantal kosten en opslagen verwerkt, zoals de risico-opslag. Dit is een vergoeding die banken vragen voor het risico dat zij lopen dat de verstrekte kredieten niet worden terugbetaald. Door de economische crisis is dit risico toegenomen en verhogen banken hun risico-opslagen om dit te compenseren. “De toenemende werkloosheid, arbeidstijdverkorting en lastenverzwaringen maken dat er een hoger risico is dat er niet wordt terugbetaald en dat wordt in geprijsd”, aldus een woordvoerder van ABN AMRO.
Deze drie oorzaken wijzen er eigenlijk allemaal op dat banken op dit moment liever geen geld uitlenen, concludeert Bulthuis. “De Europese Centrale Bank (ECB) heeft al diverse malen geprobeerd de kredietverlening te stimuleren door een lagere ECB-rente en door het verstrekken van goedkope leningen aan banken. Dit zorgt er allemaal voor dat banken goedkoper geld kunnen lenen. Maar in plaats van dit door te berekenen aan de consument, worden de risico-opslagen verhoogd en houden ze de deur dicht voor de lenende consument.”
De renteverschillen tussen de verschillende kredietaanbieders blijven echter wel groot. Op dit moment bedraagt het verschil tussen de hoogste rente en de laagste rente op een persoonlijke lening van 10.000 euro bijvoorbeeld bijna 3 procent. De hoogste rentes worden gevraagd door de grootbanken ING en Rabobank en de laagste rentes vooral door de kleinere internetaanbieders, zoals Kredietdesk. Dit verschil komt vooral doordat bij grootbanken extra diensten worden aangeboden die verwerkt zijn in de prijs, zoals hulp van een adviseur bij het afsluiten.

“Het loont dus, juist nu de leenrentes relatief hoog zijn, zeker om voor een lening niet zondermeer naar je eigen bank te gaan, maar ook de kleinere aanbieders te overwegen”, stelt Bulthuis. “Als je bereid bent het afsluiten zelf online te regelen kost je dat misschien een kwartiertje werk. Maar als je daarmee honderden euro’s per jaar aan rente kunt besparen, is dat toch snel verdiend.”