Eerlijk belastingstelsel kan arme landen 100% meer inkomsten opleveren

Het OESO plan om belastingontwijking door bedrijven tegen te gaan, moet terug naar de tekentafel, omdat het de armste landen niet bij onderhandelingen over nieuwe wereldwijde belastingregels betrekt. Juist arme landen lopen miljarden aan inkomsten mis, doordat internationale bedrijven de belastingregels misbruiken. Dit stelt Oxfam Novib in het rapport Business Among Friends.
De bestaande belastingregels maken het bedrijven mogelijk om hun winsten in landen weg te werken, waardoor ze daar veel minder of geen belasting afdragen. Als multinationals belasting zouden afdragen in landen waar zij economisch actief zijn, dan zouden de belastinginkomsten in sommige ontwikkelingslanden met meer dan 100% kunnen stijgen. Dit bleek uit een studie door belastingdeskundige Alex Cobham en de econoom Petr Janský.
Oxfam International directeur Winnie Byanyima spreekt volgende week in Parijs op de OESO-top in een panel over Belasting en Ontwikkeling. "Bedrijven misbruiken de regels en benadelen arme landen en versterken zo de extreme ongelijkheid in de wereld. Doordat deze landen worden buitengesloten van onderhandelingen dreigen alle aanpassingen aan de regels alleen maar nog meer de belangen te dienen van de rijke en machtige elite.'
De cijfers van Cobham and Janský's laten zien dat strengere belastingregels voor bedrijven in de Filippijnen een stijging van 75% aan belastingafdrachten door multinationale bedrijven zou betekenen; Ecuador zou de inkomsten met 99% zien stijgen, Zuid Afrika met 106% en India 180%. Honduras zou zelfs 400% meer inkomsten uit bedrijfsafdrachten kunnen krijgen.
Voor armere landen zijn de cijfers niet te berekenen, door gebrekkige dataverzameling en door de grote geheimzinnigheid rond belastingafdrachten. Maar het is aannemelijk dat ook deze landen substantieel zouden winnen bij strakkere regels.
Landen worden meegezogen in een competitie om buitenlandse investeringen aan te trekken. Zo bieden ze bedrijven belastinguitzonderingen en lage belastingtarieven. Landen lopen hierdoor grote bedragen aan belastinginkomsten mis, terwijl ze dat geld hard nodig hebben om bijvoorbeeld gezondheidszorg en onderwijs te verbeteren. Schattingen geven aan dat het 'belastinggat' - het bedrag dat ontwikkelingslanden mislopen door belastingontwijking - 104 miljard dollar (75 miljard euro) per jaar bedraagt.
Oxfam dringt er op aan dat ook de armste landen betrokken worden bij de onderhandelingen over belastinghervorming en bepleit het opzetten van een World Tax Authority, om tot een eerlijk en gelijkwaardig belastingsysteem te komen, dat de belangen van alle landen in acht neemt.