ACM doet aanbevelingen om concurrentie in de bankensector te vergroten

Zorg voor minder en eenvoudigere regels voor banken. Evalueer het vergunningsstelsel voor banken en maak het makkelijker voor consumenten om over te stappen. Dat is een greep uit de negen aanbevelingen die de Autoriteit Consument & Markt (ACM) doet aan de minister van Financiën en het kabinet in een studie naar toetredingsdrempels tot de Nederlandse bankensector. Toetreding van nieuwe banken, of de dreiging daarvan, zorgt voor meer concurrentie. Dit is belangrijk omdat de concurrentie in de bankensector sinds de financiële crisis is verslechterd. Meer concurrentie leidt tot lagere prijzen, betere dienstverlening en meer keuze voor bedrijven en consumenten.

In de bankensector is regelgeving en toezicht voor alle banken – groot of klein – grotendeels hetzelfde. Terwijl een faillissement van een kleine bank minder schadelijk is voor de economie dan van een grote bank. Toetreders worden daardoor onnodig zwaar belast. Recente initiatieven van De Nederlandsche Bank (DNB) waarbij ze meer rekening houdt met de mogelijke schade zijn een stap in de goede richting. Henk Don, bestuurslid van ACM: “Wij pleiten voor meer maatwerk bij regelgeving en toezicht. Initiatieven zoals kredietunies komen tot nu toe nauwelijks van de grond omdat zij aan onevenredig zware regels moeten voldoen.”

Regels voor banken zijn omvangrijk en complex geworden. Dit maakt het voor nieuwe banken minder aantrekkelijk om toe te treden. ACM adviseert daarom bestaande regels, waar mogelijk, te verminderen of vereenvoudigen. Verschillende partijen in de bankensector geven verder aan dat de onzekerheid tijdens de procedure en de afhoudende instelling van DNB hen terughoudend had gemaakt om een vergunning aan te vragen. ACM doet geen uitspraak over de juistheid van deze ervaringen, maar benadrukt dat verwachtingen van toetreders al een drempel kunnen zijn om een bank te beginnen. ACM neemt de signalen serieus en adviseert daarom om het vergunningsstelsel van DNB te evalueren.

Onzekerheid over toekomstige regels voor hypotheken kan ertoe leiden dat nieuwe banken wachten met hun beslissing om in Nederland actief te worden. ACM adviseert het kabinet om deze onzekerheid tot een minimum te beperken. Consumenten stappen weinig over met hun betaal- of spaarrekening naar een andere bank. Dit maakt het voor een toetreder moeilijk om voldoende klanten te winnen. ACM doet daarom een aantal concrete aanbevelingen zodat meer consumenten gaan overstappen, zoals het verbeteren en bekender maken van de overstapservice voor betaalrekeningen.

ACM vindt het wenselijk dat er weer volledig vrij verkeer van kapitaal binnen Europa is. Hierdoor kan buitenlands spaargeld gebruikt worden om in Nederland kredieten te verstrekken. Nationale toezichthouders hebben dit kredietverkeer tussen Europese landen na de crisis beperkt. Dit komt omdat bij eerdere faillissementen van banken die in meer landen werken, de lasten werden gedragen door de overheid van het land van herkomst. ACM pleit voor het invoeren van een Europese garantieregeling voor spaargeld en het verbeteren van de Europese regels die ervoor zorgen dat ongezonde banken failliet kunnen gaan zonder schade aan de economie. Hierdoor hoeven nationale toezichthouders deze beperkingen niet meer opleggen. Wanneer deze regels effectief zijn, zorgen ze er ook voor dat grote banken hun oneigenlijke concurrentievoordeel verliezen omdat ze niet meer gered hoeven te worden door de overheid.