Minder dan helft Nederlanders komt goed rond

Nederlanders zijn positiever over hun persoonlijke economische situatie dan vorig jaar. In werkelijkheid zijn de geldproblemen echter toegenomen. Minder dan de helft van de Nederlanders zegt goed te kunnen rondkomen. Niet alleen de problemen bij mensen met een beneden modaal inkomen nemen verder toe, ook de modale inkomens hebben het dit jaar aanzienlijk zwaarder gekregen. Dit constateert creditmanagementorganisatie GGN in haar jaarlijkse onderzoek Zo betaalt Nederland.

Hoewel het aantal mensen dat verwacht komend jaar meer te kunnen besteden voor het eerst sinds jaren sterk is gestegen (van 29 % naar 48%), hebben meer mensen moeite met de betaling van hun rekeningen. Minder dan de helft (47%) van de huishoudens zegt goed rond te kunnen komen, 40% kan net uitkomen, de overige 13% kan dit niet. Ook het aantal huishoudens dat rood staat is gestegen, van 42% naar 46%. Henk Keizer, voorzitter van de raad van bestuur van GGN: "Het is interessant dat Nederland positiever is gaan denken over de economie en de toekomst van het eigen huishoudboekje, terwijl juist meer mensen moeite hebben het hoofd financieel boven water te houden. Dat is wishful thinking: het gevaar is dat mensen alvast gaan voorsorteren op de positieve ontwikkelingen die zij verwachten. Één kleine tegenvaller kan dan al voor grote problemen zorgen."

Het betaalgedrag is niet verbeterd ten opzichte van voorgaande jaren: nog steeds betaalt 36% van de Nederlanders hun rekeningen weleens te laat. Geldgebrek ligt daar in de helft van de gevallen aan ten grondslag, maar 'gemakzucht' en 'vergeten te betalen' komen dit jaar weer vaker voor dan de afgelopen 2 jaar.

Vooral de zorg lijdt onder het betaalgedrag van Nederland. Facturen van zorgverzekeraars en zorgverleners (huisarts, tandarts, fysiotherapeut) staan bovenaan de lijst van rekeningen die te laat worden betaald. Voor het eerst staat de energierekening in de top 3 van slecht betaalde rekeningen.

Opvallend is dat juist de modale inkomens het zwaarder hebben gekregen. Zij ervaren meer betaalproblemen dan vorig jaar en betalen vaker te laat. Henk Keizer: "Onze gerechtsdeurwaarders geven al enige tijd aan dat zij steeds vaker in andere (duurdere) wijken komen dan een paar jaar geleden. We zien dat nu ook terug in de resultaten van het onderzoek. De groep met betaalproblemen verbreedt zich."

Wat bij jongeren opvalt is hun nonchalante houding. Zij neigen ernaar hun situatie te positief in te schatten en problemen weg te wuiven. Zij zijn vaker te laat gaan betalen, waarbij vergeetachtigheid en gemakzucht veel vaker dan gemiddeld de oorzaken zijn. Ook hebben zij vaker geen gedetailleerd zicht op hun financiële situatie en uitgavenpatroon. Van de groep van 18 t/m 24 jaar ervaart 3% grote en 14% kleine betaalproblemen. Meer dan de helft van hen denkt hier echter liever niet over na, bijna driekwart verwacht dat de problemen tijdelijk zijn en jongeren liggen er minder dan gemiddeld wakker van. Henk Keizer: "Ik maak me echt grote zorgen over de houding van jongeren ten opzichte van hun financiële situatie. In onze dagelijkse praktijk hebben we namelijk een significante stijging gezien van het aandeel jongeren t/m 25 jaar." Bij GGN stroomde meer zaken in van jongeren t/m 25 jaar: van 15% van het totaal in 2012 naar 18% in 2013. Het aantal loon-/bankbeslagen bij jongeren steeg van respectievelijk van 11% naar 16%.

GGN deed voor het twaalfde achtereenvolgende jaar onderzoek onder een representatieve steekproef (N = 3.370) van de Nederlandse bevolking. Het onderzoek werd uitgevoerd door Motivaction. Analyses werden uitgevoerd door Motivaction en het Nibud.