ING Vastgoed: Gebruikersmarkt blijft achter bij beleggingsmarkt

In de eerste maanden van 2014 steeg het beleggingsvolume in commercieel vastgoed ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Veel buitenlandse beleggers zijn geïnteresseerd in Nederlands onroerend goed en vooral huurwoningen zijn hierbij in trek. Door de relatief hoge aanvangsrendementen in vergelijking met omringende landen is het Nederlands vastgoed weer aantrekkelijk geworden. Op de gebruikersmarkten zijn de opnameniveau’s ondanks de aantrekkende economie stabiel. Het nieuwe werken en online verkopen zorgen er op de kantoren- en winkelmarkt voor dat er geen grote opleving van de opname verwacht wordt. Dit stelt ING Economisch Bureau in het vandaag verschenen kwartaalbericht vastgoed.

Begin 2014 ligt het beleggingsvolume in Nederlands commercieel vastgoed duidelijk hoger dan in 2013. In het 1e kwartaal 2014 werd er voor € 1,5 miljard aan transacties gedaan ten opzichte van nog geen € 1 miljard in dezelfde periode vorig jaar. Ook de signalen over het tweede kwartaal zijn positief. De interesse van buitenlandse beleggers in vooral huurwoningen spelen een belangrijke rol in de opleving van het vastgoedbeleggingsvolume. Door de hogere aanvangsrendementen ten opzichte van omliggende landen zien zij de Nederlandse markt als aantrekkelijk geprijsd.

Het aantal kantoorbanen is de afgelopen jaren flink gedaald. Vooral bij financiële dienstverleners is het aantal werknemers sterk afgenomen en lag met 237.000 in begin 2014 bijna 20% onder dat van de top van 2007. Ook in andere belangrijke sectoren waarin veel gebruik wordt gemaakt van kantoren daalde het aantal banen zoals in de informatie en communicatie sector en de zakelijke dienstverlening. In totaal is het aantal banen in sectoren met veel kantoormedewerkers sinds 2008 met 225.000 afgenomen. Dit is een daling van ruim 9%. Bij een gemiddeld gebruik van 20 m2 per kantoorruimte per werknemer is de vraag naar werkruimte hierdoor met ruim 4,5 miljoen m2 afgenomen. Structurele ontwikkelingen zoals het nieuwe werken zorgen ervoor dat de interesse naar kantoormetrages de komende jaren onder druk blijft staan.

Ondanks de licht aantrekkende economie geeft een meerderheid van de zakelijke dienstverleners nog steeds aan het personeelsbestand te willen inkrimpen. Hierdoor blijft de opname van kantoorruimte achter bij het langjarig gemiddelde. Op de kantorenmarkt is nog wel sprake van een vervangingsmarkt. Bedrijven verhuizen naar nieuwe (duurzame) panden in grotere steden. Het opnameniveau van winkelruimte is stabiel. De leegstand bij winkels verschilt, net als bij kantoren, erg tussen de verschillende locatietypes. De verspreide bewinkeling en grootschalige perifere gebieden hebben met flink oplopende leegstand te maken.

“De leegstand in kantoren- en winkelpanden neemt verder toe”, aldus Jan van der Doelen, ING sectormanager Bouw, Onroerend Goed & Leisure, “en er zitten meer en meer structurele elementen in deze leegstand. Het is daarom van het grootste belang om met alle stakeholders samen in beweging te komen om oplossingen te verzinnen maar ook om verduurzaming toe te passen.”