Eigen Huis: Banken verdubbelen winstmarge op hypotheken

Hoewel eigenwoningbezitters en kopers tevreden lijken met berichten over de gunstige hypotheekrente, profiteren banken het meest van het historisch lage renteniveau. Dankzij de aanhoudend dalende rente hebben de banken het afgelopen half jaar bijna ongemerkt hun winstmarge op hypotheken weten te verdubbelen.

Volgens de Eigen Huis Rentebarometer is de gemiddelde overwinst op hypotheken tussen oktober 2013 en mei 2014 gestegen van 0,4 naar 0,8 procentpunt. Voor de populaire 10-jaars vaste rente gold in mei zelfs een extra winstmarge van 1,05 procentpunt. Hierdoor betalen consumenten bij het afsluiten of herzien van een hypotheek van 200.000 euro maandelijks 175 euro bruto rente te veel.

In een goed concurrerende markt is voor overwinsten geen ruimte. Op de Nederlandse hypotheekmarkt is al jaren geen sprake van gezonde concurrentie. Potentiele nieuwkomers op de Nederlandse markt worden ontmoedigd door een aantal toetredingsbarrières. Daarom heeft Vereniging Eigen Huis minister Dijsselbloem in een brief opgeroepen om de door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) geconstateerde toetredingsbarrières aan te pakken die buitenlandse geldverstrekkers ervaren als zij op de Nederlandse hypotheekmarkt actief willen worden (*). Door meer concurrentie tussen geldverstrekkers zal het huidige beperkte marktklimaat verbeteren en worden de overwinsten teruggedrongen.

De Eigen Huis Rentebarometer wordt maandelijks in opdracht van Vereniging Eigen Huis samengesteld door de Universiteit van Amsterdam en laat de overwinsten zien die hypotheekverstrekkers verdienen op de hypotheekrente bovenop de historisch normale winst. In mei van dit jaar bedroeg de gemiddelde overwinst op hypotheken 0,81 procentpunt. Dit is meer dan een verdubbeling ten opzichte van oktober 2013. Na een periode van dalende marges sinds januari 2013, neemt de overwinst de laatste maanden weer snel toe. Deze toename kan te maken hebben met het feit dat de grote banken hebben aangekondigd dat zij hun marktaandeel op de hypotheekmarkt niet willen vergroten.

(*) In het rapport 'Barrières voor toetreding tot de Nederlandse bancaire retailsector' van 12 juni jl. meldt de ACM dat potentiële toetreders tot de Nederlandse markt de eisen van DNB als belemmerend ervaren. De Nederlandse financiële markt wordt hierdoor minder aantrekkelijk. Buitenlandse partijen geven aan dat het in ons land moeilijker is om een bankvergunning te verkrijgen dan in andere landen en ook zijn de compliance kosten hoger. Specifiek genoemd worden de duur van het vergunningstraject, de onzekerheid over de vergunningseisen - en daardoor de uitkomst van het vergunningstraject - en de afhoudende instelling van DNB. Daarnaast vormt de onzekerheid over het toekomstige overheidsbeleid met betrekking tot de hypotheekrenteaftrek, maximale hypotheekverstrekking en de NHG een belemmering voor potentiele toetreders. Vereniging Eigen Huis heeft er regelmatig op aangedrongen om een gezonde concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt te bevorderen en roept de minister van Financiën daarom op om deze barrières op korte termijn te onderzoeken en waar mogelijk weg te nemen.