Positief sentiment op de financiële markten, maar pas op voor risico’s zeepbelvorming

Het sentiment op de financiële markten blijft positief, ondanks het fragiele economische herstel en geopolitieke spanningen. Deze ontwikkeling wordt mede gedreven door het ruime monetaire beleid. Met dit beleid poogt de ECB bij te dragen aan het economische herstel in Europa. Dit is echter alleen succesvol indien overheden noodzakelijke structurele hervormingen doorvoeren en hun economieën versterken. Pas dan kan het monetaire beleid daadwerkelijk een effect hebben in de reële economie. Het ruime monetaire beleid is ook niet zonder risico’s en het werkt zeepbelvorming in de hand. Dit staat in het vandaag gepubliceerde Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS) van De Nederlandsche Bank.

Positieve stemming op de financiële markten maar extra aandacht voor zeepbelvorming nodig
De onconventionele monetaire maatregelen van de ECB, waaronder de lage beleidsrente, dragen bij aan het economische herstel en de rust op de financiële markten. Maar tegelijkertijd zet de lage rente beleggers ertoe aan meer risico te nemen om rendementen op peil te houden. Dit heeft geleid tot fors lagere risicopremies en hogere activaprijzen. Hierdoor ontstaat het risico op zeepbelvorming en scherpe correcties, die de financiële stabiliteit kunnen schaden. Daarom ziet DNB erop toe dat Nederlandse financiële instellingen de risico’s van uitzettingen op zeepbelgevoelige sectoren voldoende onderkennen en beheersen. Zo vormt een omslag in het marksentiment een hoofdelement in de Europese stresstest voor banken die op dit moment plaatsvindt.

Ook blijkt uit de DNB-publicatie dat de winstgevendheid van banken sinds de crisis sterk is afgenomen. Dit is vooral het gevolg van aangepaste bedrijfsmodellen: banken ontplooien minder risicovolle activiteiten en opereren met hogere kapitaalbuffers. Bij dit lagere risicoprofiel past een lager rendement. Het is dan ook onwaarschijnlijk dat de bancaire rendementen zullen aantrekken tot de niveaus van vóór de crisis. Hoge rendementsdoelen zijn ongewenst omdat deze banken kunnen aanzetten tot het nemen van te grote risico’s. Banken kunnen bijdragen aan meer realistische rendementsdoelstellingen van beleggers. Zo kunnen zij hun eigen rendementsdoelen nadrukkelijker afstemmen op hun veiligere risicoprofiel en financieringsstructuur en dit communiceren aan hun vermogensverschaffers.