Jarige Eerlijke Bankwijzer gaat internationaal

Om banken aan te zetten tot een 'race naar de top' op duurzaamheid werd vijf jaar geleden in Nederland de Eerlijke Bankwijzer opgezet. De komende maanden start de Eerlijke Bankwijzer ook in 6 andere landen onder de naam 'Fair Bank Guide': Indonesie, Brazilie, Japan, Zweden, Frankrijk en Belgie.

De resultaten van vijf jaar Eerlijke Bankwijzer in Nederland zijn opgenomen in het rapport Vijf Jaar Eerlijke Bankwijzer, dat vandaag wordt overhandigd aan minister Ploumen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Het rapport bevat aanbevelingen voor de minister en voor de banken om duurzaamheid verder te bevorderen.

'Nederlandse banken zijn zeer gevoelig gebleken voor onze onderzoeken en de publiciteit daaromheen', zegt Peter Ras, projectleider van de Eerlijke Bankwijzer. 'We zien bijvoorbeeld minder investeringen in omstreden wapenfabrikanten en meer in duurzame elektriciteit. Banken spreken hun zakelijke klanten steviger aan om ontbossing, mensenrechtenschendingen en landroof tegen te gaan. Het is zaak om ook banken in andere landen mee te krijgen in de race naar de top van het duurzaam bankieren.'

De Fair Bank Guide is op initiatief van Oxfam Novib in de verschillende landen opgezet in allianties van milieu-, ontwikkelings- en mensenrechtenorganisaties en vakbonden. Net als in Nederland is ook in Zweden Amnesty International vertegenwoordigd. In Frankrijk doet Oxfam mee en in Brazilie de partners van Milieudefensie en Oxfam Novib.

'We gaan Indonesische banken vragen hun investeringsbeleid openbaar te maken ten aanzien van sociale onderwerpen, milieu en politiek bestuur', zegt Victoria Fanggidae, projectleider van de Fair Bank Guide Indonesia. Evert Peeters van de Belgische Fair Bank Guide benadrukt de rol van consumenten: 'We willen klanten in staat stellen hun bank om opheldering te vragen en zo nodig makkelijker van bank te wisselen.'

Door de International Fair Bank Guide zal duurzaam bankieren in steeds meer landen een aandachtsgebied worden in de bestuurskamers van banken. De internationalisering van de Eerlijke Bankwijzer komt ook tegemoet aan de wens voor een 'level playing field' voor banken als het gaat om duurzaamheid.

In Nederland stelde de Eerlijke Bankwijzer in de afgelopen 5 jaar in totaal 165 meetbare aanscherpingen van het bankbeleid vast, op onderwerpen als mensenrechten, rechten van werkenden en wapenbeleid.

Het ambitieniveau en het tempo waarin aanscherpingen worden doorgevoerd verschilt sterk per bank. Op diverse thema's en sectoren, waaronder klimaat, dierenwelzijn, belastingontwijking en woningbouw/vastgoed, schiet het investeringsbeleid van veel banken nog zwaar tekort. Veel banken scoren ronduit slecht op transparantie, waardoor klanten noch stakeholders voldoende inzicht hebben in de investeringen, de bedrijfsstructuur, belastingbetalingen, of de impact van bankbeleid.

Praktijkonderzoeken wijzen regelmatig uit dat de investeringen van banken niet in lijn zijn met internationale richtlijnen en standaarden voor MVO. Soms komt dat doordat goed beleid ontbreekt, soms wordt het eigen beleid niet goed nageleefd in relaties met zakelijke klanten.