VEH: Banken incasseren 6 miljard overwinst op hypotheken

De 'overwinst' die banken en andere geldverstrekkers tussen medio 2009 en medio 2014 op hypotheken hebben kunnen boeken bedraagt ruim zes miljard euro. Dit blijkt uit berekeningen van Vereniging Eigen Huis op basis van de rentebarometer die de Universiteit van Amsterdam maandelijks opstelt. Hoofdoorzaak van de hoge winstmarge is een gebrekkig functionerende hypotheekmarkt waar gezonde concurrentie en marktwerking niet meer bestaan.

Nederlandse banken kunnen op de kapitaalmarkt tegen relatief lage kosten geld lenen, onder meer omdat Nederlandse huiseigenaren tot de meest betrouwbare betalers behoren. Toch brengen diezelfde banken de hoogste rentetarieven in rekening. Door een extra winstopslag stroomt de overwinst al jaren achtereen bij de banken binnen en kunnen zij ieder kwartaal opnieuw uitstekende resultaten op hypotheken rapporteren. Rob Mulder, directeur Vereniging Eigen Huis: "Mensen met een hypotheek hebben door een hogere rente fors bijgedragen aan het herstel van banken, die zonder uitzondering zijn geslaagd voor de Europese stresstest".

In september berekenden banken en andere geldverstrekkers gemiddeld 0,89 procentpunt extra rente aan hun klanten. In maart dit jaar was dat nog 0,43 procentpunt. De hoge winstopslag komt bij alle hypotheekvormen voor, maar valt door de huidige lage rentestand niet op. Sinds medio 2010 behoort de Nederlandse hypotheekrente tot één van de hoogste van de Europese landen (bron: ECB en CPB). Ook de ACM bevestigde vorig jaar dat de Nederlandse hypotheekmarges sinds de crisis zijn toegenomen. Hypotheken zijn volgens de ECB het goedkoopst in Finland.

Sinds het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 verdwenen veel buitenlandse geldvertrekkers van de Nederlandse hypotheekmarkt. Het gevolg is dat de afgelopen jaren ongeveer 80% van de hypotheekmarkt in handen was van slechts enkele Nederlandse grootbanken. Van een gezonde, concurrerende markt is dan ook al lang geen sprake meer. De gevolgen daarvan werden versterkt doordat een aantal banken door de ontvangen staatssteun lange tijd niet mocht concurreren met lage rentetarieven. Inmiddels is die beperking voor alle banken opgeheven.