AFM: laag volatiele beleggingsfondsen wel degelijk zeer volatiel

Laag volatiele beleggingsfondsen blijken volatieler te zijn dan de belegger mag verwachten. Dit blijkt uit recent onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

De AFM heeft onderzoek gedaan naar verschillende beleggingsfondsen die beweren een laag volatiel karakter te hebben. Uit het onderzoek blijkt dat vooral laag volatiele exchange traded funds, ook wel ETF’s of indextrackers genoemd, aanzienlijk volatieler kunnen zijn dan ETF’s die een marktgewogen index volgen. De AFM ziet een grote verscheidenheid aan fondsen die beweren laag volatiel te zijn en de mate waarin ze erin slagen om de volatiliteit te reduceren. De AFM vindt dat aanbieders van laag volatiele fondsen hun belofte waar moeten maken of deze bewering achterwege moeten laten en heeft hen hierop aangesproken.

De AFM vindt dat ook distributeurs van beleggingsfondsen verantwoordelijkheid moeten nemen voor producten die ze verkopen. Een onderdeel van deze verantwoordelijkheid is het onderzoeken in hoeverre beleggingsfondsen daadwerkelijk doen wat ze beloven. Dit is in lijn met de vereisten uit Mifid 2, de Europese richtlijn die per 1 januari 2017 in werking treedt.

De AFM vindt dat aanbieders volatiliteit op een voor de belegger zinvolle wijze moeten berekenen en de berekening daarom op beursprijzen moeten baseren. Volatiliteit kan namelijk op meerdere manieren berekend worden, met verschillende uitkomsten. Volatiliteit berekend op basis van de net asset value (NAV) van het beleggingsfonds is meestal lager dan wanneer deze wordt berekend op basis van beursprijzen. Dit komt doordat een ETF alleen tijdens specifieke handelstijden verhandelbaar is, terwijl de onderliggende stukken mogelijk ook buiten deze handelstijden verhandeld kunnen worden. Voor een belegger is de volatiliteit berekend op basis van beursprijzen het belangrijkst. De beursprijs is immers wat er daadwerkelijk wordt betaald.

De AFM is dit onderzoek in het kader van het toezicht op producten en productontwikkelingsprocessen gestart omdat het beleggen in laag volatiele fondsen wereldwijd sterk in opkomst is. Tussen 1997 en 2010 werden slechts enkele van deze fondsen geïntroduceerd, waarna vanaf 2011 het aanbod ervan sterk is toegenomen. Ook in Nederland groeit de interesse in deze fondsen. Voor haar onderzoek heeft de AFM meerdere laag volatiele producten van verschillende aanbieders onderzocht.
Mede op basis van de resultaten uit dit onderzoek is de AFM een vervolgonderzoek gestart naar het gebruik van indices door beleggingsfondsen.