'Banken duurzamer, maar blijven schimmig over investeringen'

Nederlandse banken nemen concrete stappen om de duurzaamheid van hun investeringen te verbeteren, maar kunnen nog onvoldoende aantonen wat deze stappen in de praktijk opleveren. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer, waarin toezeggingen en de daar uit volgende vervolgstappen van banken naar aanleiding van 13 eerdere praktijkonderzoeken van de Eerlijke Bankwijzer zijn onderzocht.

Het onderzoek laat zien dat bijvoorbeeld Rabobank, zoals toegezegd, niet meer investeert in de omstreden wapenbedrijven die waren opgenomen in het praktijkonderzoek wapens van de Eerlijke Bankwijzer in 2013. Aegon stopte investeringen in twee omstreden mijnbouwbedrijven nadat gesprekken met deze bedrijven over mensenrechten te weinig opleverden. ABN Amro, SNS Reaal en Delta Lloyd stellen harde eisen aan bedrijven om landroof te voorkomen. Rabobank en ABN Amro voerden stevige maatregelen door om schendingen van arbeidsrechten tegen te gaan bij de sloop van schepen.

Uit het onderzoek blijkt ook dat banken sommige toezeggingen niet volledig zijn nagekomen. Peter Ras, projectleider Eerlijke Bankwijzer: "Banken laten zien dat ze de roep om duurzaamheid vanuit de samenleving horen en er naar willen handelen. Toch kunnen klanten nog niet gerust zijn dat hun spaarcenten niet meer bij foute bedrijven terecht komen. Sommige banken investeren nog steeds in omstreden wapenbedrijven, geven te weinig inzicht hoeveel ze in duurzame energie investeren of stellen geen harde voorwaarden aan bedrijven die mensenrechten en arbeidsrechten schenden. Een groot probleem blijft het gebrek aan transparantie bij veel banken over hun investeringen en de impact van hun beleid."

Geen enkele bankgroep negeerde de aan de Eerlijke Bankwijzer gemaakte beloftes volledig. Maar hoewel Aegon, Delta Lloyd, ING en SNS Reaal hun wapenbeleid verbeterden in de afgelopen jaren, investeren deze banken bij elkaar opgeteld nog steeds honderden miljoenen euro's in producenten van kernwapens en/of bedrijven die actief zijn in controversiële wapenhandel. ING beloofde eind 2012 beleid in te voeren om scheepssloop onder slechte arbeidsomstandigheden tegen te gaan, maar heeft dit, in tegenstelling tot Rabobank, nog altijd niet gepubliceerd. ABN Amro en ING onderzoeken systematischer dan voorheen of bedrijven betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen, maar tonen niet precies aan waarop bedrijven onderzocht worden en wanneer dit leidt tot gesprekken met of uitsluiting van deze bedrijven.

Om goed te kunnen beoordelen wat de impact is van de stappen die banken zetten, zouden zij transparanter moeten zijn over waar ze wel en niet in investeren en welke afspraken er met bedrijven zijn gemaakt. Ras: "Het is de hoogste tijd dat de banken boter bij de vis leveren. Het is mooi dat zij beter duurzaamheidbeleid invoeren en meer zijn gaan eisen van bedrijven, maar van alle banken mag worden verwacht dat zij aantonen dat hun investeringen op zijn minst geen schade toebrengen aan mens, dier en milieu. Dat is ook wat steeds meer klanten van de banken verwachten."