Beleid banken duurzamer; echte omslag ontbreekt

Acht belangrijke Nederlandse banken verbeterden in het afgelopen jaar allemaal hun duurzaamheidbeleid. Toch schiet het beleid van veel banken nog steeds tekort, bijvoorbeeld op klimaat, wapens, olie & gas, en dierenwelzijn. Van de acht banken voert ASN Bank op de meeste onderwerpen het beste duurzaamheidbeleid; ING is hekkensluiter.  Dit blijkt uit de nieuwe jaarupdate van de Eerlijke Bankwijzer.

Titus Bolten woordvoerder van de Eerlijke Bankwijzer: "Alle onderzochte banken tonen aan dat zij hun beleid hebben aangescherpt. Banken willen dus stappen zetten op het gebied van duurzaamheid, ze zien meer en meer dat dit ook echt hard nodig is. Vaak is hun beleid immers nog niet goed genoeg om nadelige effecten van investeringen voor mens, klimaat en dieren te voorkomen."

De acht banken tezamen scherpten hun beleid in ruim een jaar tijd op ruim 30 punten aan. Opvallende beleidsverbeteringen: ABN Amro investeert niet meer in olie- en gasboringen in poolgebieden. SNS Bank verbeterde haar klimaatbeleid door eisen te stellen aan energiebesparing en vermindering van uitstoot van broeikasgassen. ING sluit in haar kolenbeleid 'mountain top removal mining' uit van financiering. ASN Bank stelt harde voorwaarden aan dierenwelzijn in de veehouderij. Triodos Bank verlangt van bedrijven dat zij afspraken opnemen over naleving van arbeidsrechten in hun contracten met onderaannemers en toeleveranciers. Rabobank heeft beleid tegen landroof aangenomen en is veel transparanter geworden over haar leningen aan bedrijven.

De Eerlijke Bankwijzer verwelkomt de aanscherpingen die de banken in het laatste jaar in hun maatschappelijk beleid hebben doorgevoerd, maar wijst er tegelijkertijd op dat er nog heel veel moet gebeuren. Veel bankbeleid, dat criteria stelt voor leningen aan bedrijven en beleggingen in aandelen, is niet ambitieus genoeg en de meeste banken maken niet een echte fundamentele omslag naar denken en handelen in meer duurzaamheid. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

- Klimaat: ABN Amro, ING, NIBC, Rabobank en Van Lanschot weigeren investeringen in kolencentrales uit te sluiten. ABN Amro, ING en Van Lanschot stimuleren bedrijven niet om over te stappen van fossiele brandstoffen naar duurzame energie. De helft van de banken stimuleert bedrijven nog niet om producten te ontwikkelen die energiezuinig zijn.

- Olie en gas: Van Lanschot sluit investeringen in de extreem CO2-intensieve exploitatie van teerzand niet uit. ABN Amro, ING, Rabobank en SNS Bank doen dit wel. Terwijl Rabobank niet wil investeren in bedrijven die naar schaliegas boren, sluiten ABN Amro, ING, NIBC en Van Lanschot dit niet uit. ABN Amro en SNS Bank vinden olieboringen in het Noordpoolgebied onacceptabel, maar ING, Rabobank en Van Lanschot sluiten ze niet uit. ASN Bank en Triodos Bank investeren in het geheel niet in de olie- en gassector.

- Wapens: ING sluit kernwapenproducenten niet consequent uit. ING sluit daarnaast wapenbedrijven die wapens leveren aan regimes waartegen geen embargo bestaat maar die wel betrokken zijn bij ernstige mensenrechtenschendingen niet uit.

- Mensenrechten en arbeidsrechten: Alle banken verwachten dat bedrijven aandacht hebben voor de naleving van mensenrechten en arbeidsrechten door hun onderaannemers en toeleveranciers, maar vrijwel geen enkele bank eist dat bedrijven hierover afspraken vastleggen in hun contracten met hun onderaannemers en toeleveranciers. Uitzonderingen zijn Triodos Bank (alleen voor arbeidsrechten) en ASN Bank en SNS Bank (voor zowel mensenrechten als arbeidsrechten).

- Voeding: Alle banken verwachten van bedrijven in de landbouw- en voedingssector dat ze duurzaamheidsstandaarden opnemen in hun bedrijfsvoering. Alleen ASN Bank en SNS Bank vragen van bedrijven dat ze ook bindende voorwaarden ten aanzien van de naleving van sociale en milieucriteria opnemen in hun contracten met toeleveranciers.

- Dierenwelzijn: ABN Amro en ING stellen geen voorwaarden aan bedrijven op het gebied van diervriendelijke huisvesting. Rabobank sluit bont niet uit. ABN Amro, ING en Van Lanschot sporen bedrijven onvoldoende aan om van intensieve veehouderij om te schakelen naar diervriendelijke productie. ABN Amro, ING, Rabobank en Van Lanschot verlangen van veehouderijbedrijven geen certificering op het gebied van dierenwelzijn, bijvoorbeeld met een scharrel- of Beter Leven keurmerk. De meeste banken sporen veetransporteurs niet aan om de duur van diertransporten te beperken tot maximaal 8 uur, om zo dierenleed te voorkomen.

Het onderzoeksrapport en de nieuwe scores van de banken zijn vanaf 29 september 2015 te vinden op de website.