Overheidsschuld lager door schatkistbankieren

Door meer van elkaar en minder op de financiële markt te lenen hebben decentrale overheden en het Rijk de overheidsschuld weten te verlagen. Sinds eind 2013 draagt het verplichte schatkistbankieren bij aan een lagere overheidsschuld. Dit komt doordat schulden tussen overheden onderling niet meetellen voor de overheidsschuld.

De totale schuld van de overheid bedroeg eind juni bijna 450 miljard euro. De overheidsschuld is aan het eind van het tweede kwartaal van 2015 uitgekomen op 67,1 procent van het bbp. Dit is de laagste schuldquote sinds twee jaar. CBS heeft in deze nieuwe raming verbeteringen doorgevoerd. De schuld is hierdoor met meer dan 2 miljard euro omhoog bijgesteld ten opzichte van eerder gepubliceerde cijfers. De bijstelling komt overeen met 0,4 procent van het bbp. Dit meldt CBS.

Sinds eind 2013 zijn decentrale overheden verplicht hun overtollige financiële middelen bij elkaar of bij het ministerie van Financiën te stallen. Hiervoor gebeurde dit ook al, maar veel minder. Aan het eind van het tweede kwartaal van 2015 ging het in totaal om 11,6 miljard euro. Was alles buiten de overheid geleend, dan zou de schuld 68,8 procent van het bbp bedragen.

Halverwege 2015 hadden decentrale overheden voor 8,7 miljard euro in de schatkist gestald. Hiervan is bijna twee derde afkomstig van de provincies. Ook de onderlinge leningen tussen lagere overheden zijn toegenomen. Deze liepen op van 2,0 miljard euro eind 2013 tot 2,9 miljard euro halverwege 2015. Vooral provincies zijn meer gaan uitlenen aan gemeenten. Naast een schuldverlagend effect voor de overheid als geheel levert schatkistbankieren een lager kredietrisico voor de lagere overheden op. Omgekeerd hoeft het ministerie van Financiën minder beroep te doen op de financiële markt om uitgaven mee te financieren.

Bij de introductie van het schatkistbankieren ging het kabinet uit van een schuldverlagend effect dat op termijn oploopt tot 19 miljard euro. Omdat bestaande langlopende leningen en vastgezette tegoeden buiten de overheid niet hoeven te worden opengebroken, duurt het enige jaren voordat het effect volledig is bereikt. Een voorbeeld hiervan zijn bestaande obligaties. Aan het eind van het tweede kwartaal van 2015 bezaten gemeenten en provincies 6,6 miljard euro aan obligaties buiten de overheid. Dit geld zal op langere termijn overgaan in een vorm van schatkistbankieren.