Financieel Stabiliteitscomité bespreekt gevolgen van de langdurig lage rente

Het Financieel Stabiliteitscomité heeft in zijn vergadering van 3 november gesproken over de risico’s als gevolg van een langdurig lage rente en over de ontwikkelingen in het schaduwbankwezen.

De rente is al enkele jaren uitzonderlijk laag en zal naar verwachting nog geruime tijd laag blijven. Dit voedt een zoektocht naar rendement en het ontstaan van zeepbellen. Prijscorrecties bij het knappen van deze zeepbellen kunnen worden versterkt door de afgenomen marktliquiditeit. Dit verklaart deels de recente toename van de volatiliteit op financiële markten. Daarbij kan als gevolg van onzekerheden over het monetaire beleid van de Fed en de economische situatie in opkomende economieën de volatiliteit de komende tijd verder toenemen. Financiële instellingen dienen daarom rekening te houden met forse prijsschommelingen op financiële markten en bijvoorbeeld met behulp van stresstesten na te gaan of hun buffers voldoende zijn om deze op te vangen.

De lage rente maakt het voor verzekeraars en pensioenfondsen moeilijker om hun toekomstige verplichtingen na te komen. Hierdoor zien veel fondsen zich genoodzaakt om hun uitkeringen te verlagen en hun premies te verhogen. Het comité benadrukt in dit verband het belang van structurele hervorming van het pensioenstelsel. Een aandachtspunt voor de lange termijn is dat gewenning optreedt aan de lage renteniveaus. Dit kan onder andere bij huishoudens leiden tot overmatige schuldfinanciering en toenemende kwetsbaarheid voor rentestijgingen.