Meer meldingen van consumenten bij AFM

In 2015 had de Autoriteit Financiële Markten (AFM) bijna twaalfduizend keer contact met consumenten. Dat is gelijk aan het aantal van het jaar daarvoor. Bijna de helft van de consumenten nam contact op over hypotheken of verzekeringen. Met meldingen van misstanden door consumenten kan de AFM toezicht houden op de financiële sector. Meldingen over binaire opties en beleggen buiten toezicht van de AFM, lieten relatief de grootste stijging zien

Consumenten nemen contact op met de AFM omdat ze bijvoorbeeld een vraag hebben, meer willen weten van een financieel product of dienstverlener of omdat ze melding willen maken van mogelijke misstanden. Meldingen van consumenten kunnen leiden tot onderzoek bij een financiële onderneming en tot openbare waarschuwingen Als na onderzoek blijkt dat er inderdaad sprake is van misstanden, dan grijpt de AFM in en kan zij bijvoorbeeld een boete opleggen. Soms waarschuwt de AFM consumenten vooraf. Dat doet de AFM om te voorkomen dat consumenten schade oplopen. Zo waarschuwde de AFM eind 2015 voor een investering in zonne-energieparken in Duitsland en voor een vermogensbeheerder zonder vergunning. De AFM waarschuwt ook regelmatig voor gehaaide verkopers met een te mooi investeringsaanbod, de zogenaamde boilerrooms. Melden heeft dus zin.

Bijna een kwart van de contacten met consumenten ging over hypotheken en nog eens bijna een kwart over verzekeringen. Contacten over consumptief krediet daalden licht, van 12% in 2014 naar 9% in 2015. De meeste contacten waren digitaal via afm.nl/contactconsument. In 2014 had de AFM 12.349 contactmomenten met consumenten (inclusief circa 600 bellers naar aanleiding van de Pensioen3daagse). In 2015 waren dat er 11.717. Een contactmoment kan een vraag, klacht of melding zijn. Ongeveer een derde van de consumentencontacten kan de AFM als melding toepassen in haar toezicht.

Veel consumenten denken dat de AFM ook individuele problemen oplost, maar daarvoor moeten zij zich melden bij het Kifid (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening). De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante financiële markten door toezicht te houden op gedragingen van financiële ondernemingen. Het Meldpunt Financiële Markten is het loket waar consumenten -bij voorkeur digitaal- meldingen kunnen doen over dienstverlening door de financiële sector. Naast dit loket biedt de toezichthouder op afm.nl/consumenten onafhankelijke informatie over financiële onderwerpen, zoals advies of beleggen.

De AFM kreeg het afgelopen jaar 200 meldingen over binaire opties, een veelvoud van het jaar daarvoor. Gezien de geringe marktomvang en bekendheid zijn dat er ook relatief veel: in een peiling in oktober 2015 van het AFM ConsumentenPanel zegt 2% te speculeren in binaire opties en in totaal weet 14% wat binaire opties zijn. In 2013 waarschuwde de AFM al voor binaire opties; “Het is bijna onmogelijk om op lange termijn winst te maken met deze producten.” Vaak zijn aanbieders in een ander land gevestigd en hebben zij een vergunning in bijvoorbeeld Malta of Cyprus. Ze mogen dan met een Europees Paspoort in Nederland werken. De aanbieders van binaire opties vallen dan onder het toezicht van het land van herkomst. De AFM attendeert haar collega-toezichthouders op de meldingen van consumenten die de AFM ontvangt.

Door de lage (spaar)rente lijken meer consumenten op zoek naar rendement in andere producten, waaronder beleggingen die buiten toezicht vallen. Vaak gaat het dan om duurzaam investeren, of beleggen in grond of vastgoed. Het aantal meldingen over mogelijk malafide beleggingen dat de AFM ontving in 2015 is meer dan verdubbeld ten opzichte van 2014 tot bijna 400.