AFM presenteert aanpak voor herstel door banken voor klanten met rentederivatenproducten

De AFM heeft dinsdag een aanpak gepresenteerd, zodat banken de fouten gaan herstellen die zijn gemaakt in de advisering van klanten over rentederivatenproducten. De toezichthouder beoogt hiermee 'passende compensatie' voor de getroffen klanten, die veelal afkomstig zijn uit het midden- en kleinbedrijf (mkb). Dit volgt op de constatering van de AFM in december 2015 dat de herbeoordeling van rentederivatencontracten bij de betrokken banken onjuistheden en onvolledigheden bevatten, waardoor het klantbelang onvoldoende centraal was gesteld.

Om klanten op de juiste wijze te compenseren voor geleden schade, wordt een ‘uniform voorschrijvend herstelkader’ ingericht. Dit herstelkader zal voorschrijven hoe banken de derivatencontracten moeten beoordelen en hoe zij een eventuele compensatie moeten bepalen.

Onafhankelijke deskundigen, aangewezen door de minister van Financiën, zullen dit herstelkader in overleg met de banken uitwerken en met hen overeenkomen. Daarbij zullen zij ook overleggen met vertegenwoordigers van mkb-klanten. Het ministerie van Financiën heeft de heren R. J. Schimmelpenninck, B.F.M. Knüppe en T. Kocken als onafhankelijke deskundigen aangesteld.

Bij de uitvoering van het herstelkader krijgen externe beoordelaars een rol om er voor te zorgen dat het herstelkader op ieder individueel dossier correct wordt toegepast. Daartoe zullen deze externe beoordelaars per bank een plan van aanpak opstellen. De AFM zal controleren of het herstelkader goed wordt toegepast en zal tevens over de voortgang van het traject rapporteren.

ABN AMRO, ING Bank, Rabobank, Van Lanschot Bankiers en SNS Bank hebben aangegeven dat ze instemmen met deze aanpak.


De afgelopen maanden heeft de AFM de tekortkomingen in de herbeoordelingen en de mogelijke schade voor klanten nader onderzocht. Er zijn daarbij indringende gesprekken gevoerd met de betrokken banken. Tevens heeft de AFM gesproken met vertegenwoordigers van klanten.

Hoewel een aantal banken naar aanleiding van de gesprekken met de AFM toezeggingen heeft gedaan om ruimhartiger te compenseren, oordeelt de toezichthouder dat de beoordeling van de rentederivatencontracten opnieuw moet worden gedaan. Onafhankelijke deskundigen zullen hiertoe een uniform voorschrijvend herstelkader uitwerken. Hieraan zullen alle contracten opnieuw worden getoetst. Met deze nieuwe aanpak beoogt de AFM een gerichte en correcte beoordeling van de contracten en daaruit volgend, indien van toepassing, noodzakelijke herstelacties naar klanten, waaronder een passende compensatie.

 Uitgangspunt bij het verbeteren van de beoordeling van de rentederivatencontracten is dat de banken het klantbelang centraal stellen. Om klanten recht te doen, schrijft het herstelkader in specifieke situaties voor welke acties nodig zijn om opgelopen schade te compenseren en toekomstige schade te voorkomen. Dit moet leiden tot een efficiënte afhandeling en minimale ruimte voor interpretatie door de banken bij de beoordeling van de contracten.

Onafhankelijke deskundigen zullen het herstelkader in detail uitwerken en met de banken overeenkomen. Externe beoordelaars zullen zorgen voor een juiste toepassing van het herstelkader. Zij stellen daartoe een plan van aanpak per bank op en zullen bij de uitvoering daarvan zorgen dat dit op ieder dossier correct wordt toegepast. De externe beoordelaars zullen rapporteren aan de AFM.