Gaat dit werken, meneer Draghi?

De ECB heeft de groeiprognoses en met name de inflatieprognoses naar beneden bijgesteld. Ze heeft op grond daarvan een aantal nieuwe maatregelen genomen om de inflatie en de economische groei in de eurozone te laten stijgen. In de discussie of de ECB (en trouwens ook andere centrale banken) op de goede weg is, tekenen zich steeds duidelijker twee kampen af. De critici laten zich steeds luider horen. Hebben ze gelijk?

Het korte antwoord op deze vraag is dat eigenlijk niemand dat echt weet. We bevinden ons op onbekend terrein. En dat is al een tijd zo. Het lijdt absoluut geen twijfel dat we getuige zijn van het grootste monetaire experiment uit de geschiedenis. Misschien moet ik het iets anders formuleren. We zijn er niet alleen getuige van, we maken het mee en zijn er het voorwerp van. Of we het lijdend voorwerp zijn, staat nog te bezien. De uitkomst is onzeker.

Deze beleidskoers is in 2008 ingezet. De centrale banken waren toen bang dat ze met nietsdoen een herhaling van de depressie van de jaren dertig zouden riskeren. Een van de belangrijkste lessen die economisch historici uit deze periode hebben geleerd, is dat de Amerikaanse centrale bank (Federal Reserve) de zaken toen alleen maar erger heeft gemaakt doordat ze teveel banken failliet liet gaan en toestond dat de geldvoorraad kromp. De centrale banken wilden die fout beslist niet nog eens maken, dus ondernamen en stimuleerden ze steun- en reddingsoperaties voor banken en probeerden ze de geldvoorraad te vergroten. Op dat moment kon dat beleid op de instemming van de meeste economen en commentatoren rekenen.