Beleggingsondernemingen moeten hun klanten beter leren kennen

Regelmatig onderzoekt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de kwaliteit van de dienstverlening bij beleggingsondernemingen. Bij de grootbanken, private banks en zelfstandige beleggingsondernemingen wordt gekeken naar de mate waarin zij hun klant kennen zodat zij ze kunnen voorzien van passend advies of goed beheer. Uit het onderzoek van de AFM blijkt dat de kwaliteit in 2015 een krappe voldoende oplevert.

In totaal zijn 20 beleggingsondernemingen onderzocht waarbij 88 klantdossiers zijn bekeken. Per dossier heeft de AFM gekeken of de beleggingsonderneming de klantgegevens op orde heeft. Om de klant goed van dienst te kunnen zijn, moet de onderneming immers weten wie de klant is en wat hij wil. Met welk doel wil de klant beleggen, heeft hij voldoende draagkracht, kennis en ervaring en welk risico is hij bereid te nemen? Gemiddeld scoren de beleggingsondernemingen een 3 (op een schaal van 1 tot 5) voor het inventariseren van de klantgegevens. Dat is weliswaar hoger dan in de voorgaande jaren, maar nog niet op het door de AFM beoogde niveau (4). De grootbanken behalen gemiddeld een 3,4, de private banks en de zelfstandige beleggingsondernemingen een 2,9.

De AFM geeft in totaal 8 van de 20 beleggingsondernemingen een onvoldoende voor het inventariseren van de klantgegevens. Voor de negatieve uitschieters is de AFM een handhavingstraject gestart. Daarnaast zijn de resultaten op het gebied van het inventariseren van de risicobereidheid teleurstellend. Het gaat hierbij om vragen als: hoeveel risico wil de klant nemen? Slechts 2 van de 20 beleggingsondernemingen scoren een voldoende op dit vlak. Dit baart de AFM zorgen. Het uitvragen van de risicobereidheid is des te belangrijker gezien de huidige lage rente. Met rendementspercentages die tot een aantal jaar geleden vrijwel risicovrij konden worden behaald, zijn momenteel wel degelijk risico’s gemoeid.

Om beleggingsondernemingen handvatten te geven bij de noodzakelijke kwaliteitsslag, heeft de AFM in haar rapport ook een aantal goede praktijkvoorbeelden opgenomen. Die goede voorbeelden kunnen de beleggingsondernemingen helpen bij het doorvoeren van verbeteringen, bijvoorbeeld als het gaat om het in kaart brengen van het risico dat de klant bereid is te nemen. De voorbeelden zijn er ook op gericht om te voorkomen dat het verzamelen van klantgegevens een invuloefening wordt.

De AFM benadrukt dat zij verwacht dat beleggingsondernemingen zich inzetten om de kwaliteit van de cliëntinventarisatie te verbeteren. Voor partijen die een onvoldoende scoren en die te weinig verbetering laten zien, zal de AFM formele maatregelen treffen.