Nederland Europees kampioen in faciliteren belastingontwijking

Belastingparadijs of niet, van alle EU-landen biedt Nederland internationale bedrijven het ruimste aanbod aan mogelijkheden om belasting te ontwijken. Nederland scoort het hoogst van alle EU-lidstaten, namelijk op 17 van de 33 indicatoren die de Europese Commissie hanteert voor agressieve belastingplanning. Alleen België en Cyprus komen in de buurt van ons land, zij scoren respectievelijk op 16 en 15 van deze indicatoren, zo stelt Oxfam Novib vandaag in haar nieuwe rapport over belastingontwijking en de rol van Nederland hierbij.

Nederland loopt door belastingontwijking naar schatting 5,5 miljard euro mis doordat Nederlandse bedrijven zelf jaarlijks 1,5 miljard euro aan belasting ontwijken en 4 miljard euro door mee te doen aan wereldwijde fiscale concurrentie. Het nieuwe Oxfam Novib-rapport Nederland belastingparadijs, '' Leuker kunnen we het niet maken. Wel eerlijker " maakt duidelijk dat Nederland volop meedoet aan de mondiale belastingwedloop.

Het rapport is onderdeel van de lopende Oxfam Novib publiekscampagne tegen belastingontwijking. Mede dankzij de Nederlandse regelgeving slagen multinationale bedrijven erin, ten koste van ontwikkelingslanden, jaarlijks minstens 100 miljard euro wereldwijd aan belasting te ontwijken.

Verder belicht het rapport de grote invloed van grote belastingadvieskantoren zoals PWC en KPMG, via onder meer adviescommissies op het Nederlandse belastingbeleid en wetgeving. Deze kantoren hebben veel multinationals als klanten en zij moedigen juist de Nederlandse overheid aan de fiscale concurrentie met andere landen te vergroten. Door deze ' race naar de bodem ' loopt de Nederlandse schatkist ruim 4 miljard aan belastinginkomsten mis. Dit is meer dan het faciliteren van belastingontwijking Nederland oplevert aan inkomsten.

Esmé Berkhout, belastingexpert Oxfam Novib: "Nederland is wereldwijd één van de belangrijkste draaischijven voor het ontwijken van belasting. Ons land gaat zelfs aan kop in de EU als het gaat om de mogelijkheden die het bedrijven biedt om zo min mogelijk belasting te betalen. De Nederlandse overheid, met staatssecretaris Wiebes voorop, heeft beterschap beloofd, maar blijkt zich in Europa jarenlang tegen maatregelen te hebben verzet. De realiteit is dat het Nederlandse belastingstelsel bijdraagt aan armoede en ongelijkheid in de wereld. De internationale belastingwedloop waar Nederland aan mee doet gaat vooral ten koste ontwikkelingslanden en kent eigenlijk maar één winnaar: het internationale bedrijfsleven." Verder in het rapport de bevindingen van onderzoeksbureau SOMO. In opdracht van Oxfam Novib is onderzocht hoe groot de verwevenheid is tussen invloedrijke opinievormers in wetenschap, politiek én belastingadvieskantoren die de belangen vertegenwoordigen van internationale bedrijven die graag profiteren van het 'aantrekkelijke Nederlandse belastingklimaat'.

Bij universiteiten zijn 17 hoogleraren tegelijkertijd partner bij één van de grote belastingadvieskantoren en nog eens 23 partners zijn universitair (hoofd)docent. De belastingadvieskantoren hebben ook directe invloed op belastingwetgeving. Zo zijn de voorzitters van de belastingwerkgroepen bij VVD en D'66 beiden partner bij KPMG Meijburg & Co.

Belastingadvieskantoren, academische wereld en politieke commissies zijn zó met elkaar verweven dat op z'n minst de verdenking van belangenverstrengeling wel erg sterk is. 'Het is onaanvaardbaar dat bedrijven niet gewoon hun fair-share aan belasting betalen en dat Nederland hen die mogelijkheid biedt. Wereldwijd lopen ontwikkelingslanden daardoor inkomsten mis die hard nodig zijn om iets te doen aan de extreme ongelijkheid, en waar gezondheidszorg, onderwijs en andere publieke diensten mee verbeterd kunnen worden. Om het vertrouwen in ons belastingstelsel te herstellen moet de Nederlandse overheid, momenteel EU-voorzitter, nu echt aan de bak met aanpak van belastingontwijking. Er zijn voldoende concrete stappen die Nederland kan nemen, zowel eenzijdig, als binnen Europa en internationaal' aldus Berkhout.