Stimuleringsmaatregelen doen balansomvang van De Nederlandsche Bank groeien

De balans van De Nederlandsche Bank (DNB) is sinds begin maart 2015 fors in omvang toegenomen (+EUR 117 miljard). Een dergelijke ontwikkeling werd eerder waargenomen tijdens de kredietcrisis en de daarop volgende Europese staatsschuldencrisis. Mede als gevolg van stress op de geldmarkt leenden en stalden banken in het eurogebied miljarden euro’s bij de centrale banken, waaronder DNB. De huidige toename wordt vooral verklaard door de bijzondere maatregelen die getroffen zijn om het monetaire beleid verder te verruimen, zoals de aankoopprogramma’s.

Sinds de start van het eerste aankoopprogramma van de ECB (Covered Bond Purchase Programme I) in juli 2009 is het bezit van waardepapier bij DNB met 60 miljard euro toegenomen tot 78 miljard euro in juni 2016. Door het aankopen van het waardepapier injecteert het Eurosysteem direct geld in de economie. De eerste aankoopprogramma’s (Covered Bond Purchase Programme I en II) hebben, mede als gevolg van de beperkte omvang en de aflopende looptijd van het waardepapier, een relatief klein effect op de huidige posities. Vooral als gevolg van de recente aankoopprogramma’s (Covered Bond Purchase Programme III en Public Sector Purchase Programme) neemt vanaf begin maart 2015 het bezit van waardepapier behoorlijk toe (+EUR 49 miljard). Hiervan is 40 miljard euro toe te schrijven aan papier uitgegeven door overheden en ruim 9 miljard euro aan gedekte obligaties uitgegeven door banken. Het aandeel van waardepapier in de totale activa van DNB komt hierdoor op 30%, ruim meer dan het aandeel van 20% begin maart 2015.