Winstgevendheid banken structureel lager

Banken zijn minder winstgevend dan voor de crisis, zodat niet langer kan worden gerekend op double-digit rendementen. Dit komt voor een deel door strengere prudentiële regelgeving, die banken veiliger heeft gemaakt. Bij minder risico past een lager rendement. Banken kunnen het verlies aan winstgevendheid beperken door kostenbesparingen.

Een gebruikelijke maatstaf van de winstgevendheid is het rendement op het eigen vermogen (Return on Equity of RoE). In de aanloop naar de recente financiële crisis hebben veel banken hun RoE verhoogd door een toename van hun netto inkomen en door te opereren met minder eigen vermogen. Aan deze ontwikkeling lagen hogere rendementseisen van beleggers en een versoepeling van toezichtstandaarden ten grondslag. Hierdoor bereikte de RoE van veel banken een niveau boven de 15 procent. Bij het streven naar een hogere RoE namen banken meer risico’s, waardoor veel instellingen tijdens de crisis in problemen kwamen.

Om herhaling te voorkomen, is sinds 2008 de regelgeving voor banken aangescherpt. Zo vereist het Bazel III-akkoord dat banken zowel de hoeveelheid als de kwaliteit van hun kapitaal verhogen. Met meer eigen vermogen kunnen banken grotere verliezen absorberen, maar daalt tegelijk de RoE.

In het Bazels Comité wordt momenteel onderhandeld over de vaststelling van risicogewichten. Deze gewichten worden gebruikt om risicogewogen activa vast te stellen, waarop de kapitaaleisen van banken zijn gebaseerd. Als risicogewichten hoger worden, moeten banken meer kapitaal aanhouden, waardoor de RoE daalt.De discussie is ook van belang voor banken die de gewichten vaststellen met behulp van interne modellen.Het Bazels Comité overweegt beperkingen op te leggen aan het gebruik van interne modellen om de consistentie en vergelijkbaarheid van risicogewichten tussen banken te verbeteren.