Nederland derde op mondiale lijst van belastingparadijzen

Nederland neemt de derde plaats, na Bermuda en de Kaaiman-eilanden, in op de lijst van de 15 ergste belastingparadijzen ter wereld, zo stelt Oxfam Novib vandaag in haar nieuwe, internationale rapport Tax Battles. Het is het eerste Europese land in de lijst, gevolgd door Zwitserland, Ierland en Luxemburg. Curaçao, onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden, neemt de achtste plaats voor haar rekening. Het nieuwe rapport roept op tot het beëindigen van de mondiale belastingrace naar de bodem, waar belastingparadijzen een grote rol in spelen. Internationale belastingparadijzen, waaronder Nederland, vormen een ernstige bedreiging voor armoedebestrijding wereldwijd.

Uit het nieuwe Oxfam Novib-rapport Tax Battles komt naar voren dat de top15 van belastingparadijzen voor multinationals wordt aangevoerd door Bermuda, gevolgd door de Kaaimaneilanden, Nederland, Zwitserland, Singapore, Ierland, Luxemburg, Curaçao, Hong Kong, Cyprus, de Bahamas, Jersey, Barbados, Mauritius en de Britse Maagden-eilanden als laatste. Door deze landen lopen ontwikkelingslanden miljarden dollars aan belastinginkomsten mis die kunnen worden ingezet voor scholen, ziekenhuizen en het creëren van banen.

Esmé Berkhout, belastingexpert van Oxfam Novib en opsteller van het rapport: " Deze belastingparadijzen helpen grote multinationals om zo min mogelijk belasting te betalen waardoor landen wereldwijd miljarden dollars aan belastinginkomsten per jaar mislopen. Het resultaat is toenemende extreme ongelijkheid binnen landen en geldtekort om burgers in ontwikkelingslanden meer kansen op beter leven te geven''.

Voor dit nieuwe rapport is uniek onderzoek uitgevoerd naar belastingparadijzen voor multinationale ondernemingen en komt uit terwijl binnen de EU gewerkt wordt aan het opstellen van een zwarte lijst van belastingparadijzen. De top 15 van belastingparadijzen is gebaseerd op hun score op o.m. de volgende criteria: geen of zeer lage tarieven voor de vennootschapsbelasting, het verstrekken van oneerlijke en onproductieve fiscale prikkels, en een gebrek aan medewerking aan internationale maatregelen tegen belastingontwijking (waaronder informatie-uitwisseling over belastinggegevens met andere overheden). Deze criteria zijn geselecteerd omdat het bedrijven de grootste mogelijkheden bieden tot het ontwijken van belasting.

Veel van de landen uit de top 15 zijn betrokken bij fiscale schandalen. Zo kwam Ierland in het nieuws over een belastingovereenkomst met Apple die het mogelijk maakt dat de technologie-gigant maar 0,005 procent aan vennootschapsbelasting betaalt in Ierland. Eerder werd bekend dat Luxemburg met veel multinationals geheime afspraken maakte om hun belastingafdracht te verminderen. Nederland staat internationaal ook bekend als belastingparadijs voor multinationals en hield vorige week nog, als enige EU-lid, tegen dat in 2019 een belangrijk belastinglek wordt gedicht door een nieuwe EU-richtlijn.
.
Belastingontwijking door multinationals kost ontwikkelingslanden jaarlijks ten minste 100 miljard US dollar aan belastinginkomsten. Dit is genoeg geld om 124 miljoen kinderen naar school te kunnen sturen.

Het Oxfam Novib-rapport toont ook aan dat belastingparadijzen slechts een deel, of een uitwas, zijn van het onderliggende probleem. Landen zijn regionaal en wereldwijd verwikkeld in een schadelijke concurrentiestrijd. Overal verlagen landen hun tarieven voor vennootschapsbelasting, of verlenen ze andere belastingvoordelen, om de gunst van bedrijven. Het gemiddelde tarief voor vennootschaps-belasting voor G20-landen was 40 procent 25 jaar geleden - vandaag is het minder dan 30 procent.

Het verlenen van fiscale prikkels aan bedrijven kostte Kenia 1,1 miljard US dollar per jaar - bijna het dubbele dat Kenia uitgeeft aan volksgezondheid. Onder meer het Verenigd Koninkrijk, Luxemburg, België en Hongarije maakten dit jaar bekend hun tarieven voor de vennootschapsbelasting verder te willen verlagen.

" Er zijn geen winnaars in deze race naar de bodem op belastingtarieven. Gewone mensen - met name de armste - betalen de prijs voor deze roekeloze concurrentie. Belastingen voor burgers gaan omhoog en bezuinigingen op essentiële diensten, zoals gezondheidszorg en onderwijs, nemen toe. Regeringen moeten samenwerken om deze race een halt toe te roepen zodat bedrijven hun aandeel aan belastingen gaan betalen ", aldus Berkhout.

Oxfam Novib roept alle regeringen op om samen te werken om belastingontwijking en de race naar de bodem op vennootschapsbelasting te stoppen:
- Stop oneerlijke en onproductieve belastingvoordelen en werk regionaal en mondiaal samen aan een vennootschapsbelasting die een eerlijke en vooruitstrevende bijdrage levert aan de samenleving en aan het behalen van de internationale ontwikkelingsdoelen
- Zorg ervoor dat zwarte lijsten van belastingparadijzen zijn gebaseerd op objectieve, algemene criteria met inbegrip van de vraag of een land nul-tarieven voor vennootschapsbelasting aanbiedt;
- Verbeter fiscale transparantie door te eisen dat alle grote internationale bedrijven volledige openheid te geven over waar ze actief zijn (omzet, personeel, etc.) en hoeveel belasting ze betalen in elk land waar ze actief zijn.