Oproep Lakeman aan Dijsselbloem: stop machtsmisbruik DNB

Minister Dijsselbloem van Financiën moet een einde maken aan machtsmisbruik door De Nederlandsche Bank (DNB) bij het toetsen van bestuurders en commissarissen van pensioenfondsen en verzekeraars. Dat schrijft voorzitter Pieter Lakeman van Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI) in een brief aan de bewindsman en de vaste Kamercommissie voor Financiën. Volgens Lakeman misbruikt DNB het (her)toetsen om bedrijven haar wil op te leggen en is er sprake van intimidatie en een angstcultuur. Lakeman doet een oproep aan bestuurders die hiermee te maken hebben (gehad) zich bij SOBI te melden.  

In zijn brief stelt de SOBI-voorzitter dat DNB op basis van 'strategisch misbruik van de toetsing' haar wil aan individuele ondernemingen oplegt. "Het (dreigen) met hertoetsen wordt misbruikt om kandidaten te dwingen het beleid van de onderneming te wijzigen in de door DNB gewenste zin. Daaronder valt ook de wens het beleggingsbeleid te bepalen en zelfs de wens om de onderneming aan door DNB gewenste kandidaten te verkopen", zo schrijft Lakeman. De SOBI-voorzitter stelt dat DNB niet bevoegd is om besluiten over onteigening te nemen en dit tekort aan bevoegdheden met machtsmisbruik compenseert.

Een deugdelijke motivering en de mogelijkheid om bezwaar te maken ontbreken regelmatig en daardoor DNB breekt de wettelijke bescherming van onder haar toezicht staande instellingen af. Lakeman meent dat 'de willekeur en machtsmisbruik van de toezichthouders slechts negatieve gevolgen kan hebben voor de kwaliteit van beleidsbepalers in de Nederlandse financiële wereld'. Het misbruik van bevoegdheden en gezag door DNB is, schrijft de SOBI-voorzitter aan minister Dijsselbloem en de Kamercommissie, verboden op grond van artikel 365 van het Wetboek van Strafrecht. Als voorbeeld worden de levensverzekeraars De Onderlinge van 1719 uit Haarlem en Conservatrix uit Baarn genoemd waar in korte tijd in totaal 18 bestuurders zijn afgetoetst.

Volgens SOBI is het aantal onafhankelijke pensioenfondsen sinds 2000 van ruim 1000 teruggebracht tot ruim 200. De gemiddelde grootte van pensioenfondsen nam daardoor flink toe terwijl grotere fondsen géén betere resultaten behalen dan kleine. Lakeman noemt het onwaarschijnlijk dat een afname met 800 fondsen (door samengaan of overname) op basis van vrijwilligheid tot stand kwam. Hij is ervan overtuigd dat in veel gevallen bestuurders en commissarissen bezwijken voor de druk van DNB. Delta Lloyd legde zich echter níet neer bij een aftoetsing door DNB van haar CFO en stapte naar de rechter. Die bepaalde dat DNB door het voorschrijven van bepaalde beleggingen en dividendpolitiek ernstig buiten haar bevoegdheden was getreden.

Lakeman vraagt minister Dijsselbloem om ervoor te zorgen dat DNB niet langer (her)toetsingen misbruikt om er eigen beleidsvoornemens door te drukken. Ook bepleit hij dat DNB de wettelijke rechtsbescherming van onder haar toezicht staande instellingen ten volle respecteert. Verder mag DNB wat hem betreft geen aanwijzingen meer geven op terreinen die buiten haar bevoegdheid liggen.

Via het in 2014 door hem in het leven geroepen www.meldpuntdnb.nl ontvangt Lakeman informatie over de werkwijze van DNB jegens pensioenfondsen en verzekeraars. Hij roept bestuurders die slechte ervaringen hebben (gehad) met de toetsingsaanpak van DNB op zich bij hem te melden.