Eerlijk en eenduidig beleid risico-opslag hypotheken nodig

Ondanks aangescherpte regelgeving is er volgens de Consumentenbond nog te veel verschil in de wijze waarop risico-opslag uitgevoerd wordt. De Consumentenbond heeft daarom een leidraad voor de banken opgesteld die op 24 april 2017 is uitgereikt aan Eelco Dubbeling, directeur Nederlandse Vereniging van Banken.

Bart Combée, directeur Consumentenbond: ‘Wij zijn niet tegen het hanteren van risico-opslagen, maar alleen als de bank daadwerkelijk extra risico loopt. Wij willen dat banken alleen nog maar consumentvriendelijke hypotheken verstrekken met eerlijke, heldere voorwaarden. En onze ambities reiken verder dan alleen een verbetering voor nieuwe hypotheekklanten. We willen dat banken in 2018 het door ons gewenste risico-opslagenbeleid ook bij alle bestaande hypotheekklanten invoeren. Zo betaalt niemand meer teveel.’

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft de leidraad van de Consumentenbond bekeken en steunt de oproep: ‘Als huizenbezitters door (extra) af te lossen in een lagere risicoklasse terecht komen, dan moeten hypotheekaanbieders hun klanten de lagere rente van deze risicoklasse doorberekenen. Dit betekent dat een aangepast rentetarief actief wordt aangeboden en niet zoals nu nog vaak gebeurt op initiatief van de klant. Als tijdens de rentevaste periode het risico daalt door een gestegen waarde van de woning of extra aflossingen, dan is het verlagen van de opslag mogelijk. Een aanbieder die het klantbelang centraal stelt, biedt haar klanten dit proactief aan.’ De AFM waarschuwt consumenten ook: ‘Het is belangrijk dat consumenten met een (bank)spaarhypotheek goed kijken naar de impact van een lagere rente en dit bespreken met hun aanbieder of adviseur. Een lagere rente betekent ook een lagere vergoeding op het gekoppelde spaarvermogen.’

Banken gaan zeer verschillend om met de risico-opslagen. Menig hypotheekverstrekker past de rente tussentijds op verzoek wel aan, maar niet automatisch. Bij andere aanbieders zijn aanpassingen tijdens de rentevaste periode helemaal niet mogelijk. Er zijn ook grote verschillen in de manier waarop consumenten moeten aantonen dat de risico-klasse is veranderd: sommige banken eisen altijd een taxatie van de woning, ook als de schuld kleiner is geworden door (extra) aflossingen, andere banken nemen genoegen met de officiële WOZ-waardebepaling. Weer anderen accepteren wel een WOZ-beschikking, maar slechts tot een maximum hypotheekbedrag. Of ze rekenen met een percentage van de WOZ-waarde. Combée: ‘Volgens ons moeten banken uitgaan van de reeds bekende woningwaarde. Als de woning volgens jou meer waard is geworden, dan moet je dit ook kunnen aantonen.’