Waarom zijn korte marktrentes zo sterk negatief?

Rentes op Nederlandse staatsobligaties zijn de afgelopen twee jaar onder invloed van het ruime monetaire beleid in het eurogebied naar bijna -1% gedaald. Hiermee zijn korte marktrentes zelfs beneden de, sinds juni 2014 negatieve, depositorente van de ECB komen te liggen. Dit is één van de neveneffecten van het aankoopprogramma in het eurogebied. Ondanks deze daling kan de ECB korte marktrentes nog steeds sturen via de depositorente.

De rente op de depositofaciliteit (DFR) van de ECB is de vergoeding die banken krijgen over het geld dat zij aanhouden bij centrale banken in het eurogebied (het Eurosysteem). Voor banken vormt deze rente de ondergrens voor het uitlenen van geld; het Eurosysteem is voor banken namelijk de veiligste plek om geld aan te houden en elk alternatief vraagt om een hogere rente.

Logischerwijs zou de DFR binnen financiële markten dan ook als bodemrente moeten fungeren – zoals dat ook voor de crisis het geval was. Wanneer rentes onder de DFR zakken, hebben banken immers de prikkel om tegen deze lagere rente te lenen en dit vervolgens bij de centrale bank te stallen om zo het verschil met de DFR als winst te verzilveren (‘arbitrage’).