AFM gaat strenger toezien op melden ongebruikelijke transacties

Uit informatie van de Financial Intelligence Unit-Nederland (FIU-Nederland) blijkt dat het aantal meldingen van ongebruikelijke transacties door beleggingsondernemingen en –instellingen laag is. Er is een meldplicht om witwassen en financiering van terrorisme te voorkomen. Het lage aantal meldingen kan duiden op een laag niveau van compliance en risicobewustzijn ten aanzien van deze wet. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) gaat strenger controleren op deze meldplicht en geeft voorbeelden van transacties die gemeld moeten worden.

Beleggingsondernemingen en –instellingen worden beschouwd als poortwachters van het financiële stelsel. Zij zijn een belangrijke schakel in de keten om witwassen en de financiering van terrorisme te voorkomen. Als poortwachter moeten beleggingsondernemingen en -instellingen ongebruikelijke transacties herkennen en die vervolgens melden.

Uit informatie die de AFM heeft gekregen van de FIU-Nederland blijkt dat er in 2017 nog maar 4 meldingen zijn gedaan, net als in 2016. Het aantal meldingen van de jaren ervoor is nog lager. Er zijn in Nederland 675 beleggingsondernemingen en –instellingen actief. Het aantal ongebruikelijke transacties dat gemeld wordt is opvallend laag.

Alle ongebruikelijke transacties, dus niet alleen het overmaken van geld, moeten worden gemeld. Slechts een vermoeden dat er een verband is met witwassen of het financieren van terrorisme is al voldoende. De drempel om te melden is dus laag. De AFM gaat er strenger op toezien dat er wordt gemeld en geeft op haar website een aantal voorbeelden van ongebruikelijke transacties die in 2016 en 2017 wel zijn gemeld bij de FIU-Nederland. De AFM vermoedt dat situaties zoals in deze voorbeelden sectorbreed voorkomen. De AFM zal handhavend optreden als blijkt dat er geen melding is gedaan terwijl dit wel had gemoeten. Daarnaast kan het Openbaar Ministerie ook strafrechtelijk optreden tegen een dergelijk verzuim. Ongebruikelijke transacties melden past bovendien binnen een integere en beheerste bedrijfsvoering.

Het belang om witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen en bestrijden wordt breed gedragen in de maatschappij. In navolging van de Panama Papers begin vorig jaar zijn de afgelopen weken diverse nieuwsberichten verschenen over de Paradise Papers. De AFM verwacht van beleggingsondernemingen en –instellingen dat zij proactief onderzoeken of er sprake is van mogelijke betrokkenheid van cliënten bij de Paradise Papers. En dat zij passende maatregelen treffen, zoals het melden van een ongebruikelijke transactie. Ook vermoedens van belastingfraude moeten worden gemeld.