Focus AFM-toezicht op brexit, onverantwoord gebruik van technologie en data

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) richt zich in 2019 voor een belangrijk deel op het beheersen van de gevolgen van brexit voor de Nederlandse kapitaalmarkten. Mogelijk komt 30 tot 40% van de Europese handel in aandelen en obligaties naar Nederland. Een ander belangrijk speerpunt is het voorkomen van onverantwoord gebruik van technologie en data als gevolg van de voortschrijdende digitalisering van financiële dienstverlening. Ook gaat in 2019 extra aandacht uit naar het tegengaan van witwassen en andere financieel-economische criminaliteit.

Deze keuze van activiteiten is onder meer gebaseerd op de belangrijkste trends en bijbehorende risico’s. Een verkenning van deze trends is eind oktober 2018 gepubliceerd in AFM Trendzicht 2019. Naast politieke onzekerheid (met name brexit) zijn dat de voortschrijdende digitalisering van financiële dienstverlening, en de rol van de financiële sector in de transitie naar een duurzame samenleving en economie.

Het toezicht op nieuwe partijen en markten als gevolg van brexit is het meest in het oog springende speerpunt. De AFM bereidt zich voor op verschillende brexit-scenario’s. Mogelijk komt 30 tot 40 procent van de Europese kapitaalmarkt naar Nederland. Dit geldt zowel voor de aandelen- als obligatiemarkt. Dit vraagt niet alleen meer capaciteit voor het verlenen van nieuwe vergunningen. Er zal ook meer doorlopend toezicht nodig zijn en het vraagt forse investeringen in IT. Voor de AFM zal dit significante financiële en operationele gevolgen hebben, waarvoor door de minister van Financiën financiële ruimte is gecreëerd om extra capaciteit te werven en de benodigde investeringen te doen.

Het is zorgwekkend dat tien weken voordat het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie beoogt te verlaten, er nog steeds grote onzekerheid is over de voorwaarden. In combinatie met de verdeeldheid in het Britse parlement, vergroot dit de kans op een no deal brexit. In dat geval kunnen ondernemingen hun toegang tot de Britse financiële markten verliezen, is de continuïteit van de effectenhandel en internationale bank- en verzekeringsdiensten onzeker, en blijft de uitbesteding naar Britse partijen niet zonder meer mogelijk. Het is daarom belangrijk dat financiële instellingen zich actief voorbereiden op een no deal brexit en waar nodig hun voorbereidingen opschalen.

Het toenemend gebruik van (nieuwe) technologie en data biedt kansen voor financiële ondernemingen en voordelen voor consumenten, maar brengt ook risico’s met zich mee. De AFM wil voorkomen dat marktpartijen onverantwoord gebruikmaken van technologie en data. Zo worden in 2019 de online beslisomgevingen van verschillende aanbieders van beleggingsproducten onderzocht. Ook wordt een verkenning gedaan naar het toenemend gebruik van (klant)data en de risico’s voor de solidariteit binnen de verzekeringssector.