Nederlandse banken bundelen krachten tegen witwassen

In de strijd tegen het witwassen hebben vijf Nederlandse banken (ABN AMRO, ING, Rabobank, Triodos Bank en de Volksbank) een belangrijke stap gezet om samen te werken. De ambitie is om een organisatie op te richten die betalingstransacties gaat monitoren: Transactie Monitoring Nederland (TMNL). De banken gaan het komende half jaar in het verband van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) onderzoeken of dat haalbaar is en hoe de technische en juridische uitdagingen met succes kunnen worden aangegaan. Andere banken kunnen zich later bij dit initiatief aansluiten.

In Nederland gaat naar schatting jaarlijks voor 16 miljard euro aan crimineel geld rond, voor het overgrote deel gerelateerd aan drugshandel. Dit is een dus een serieus maatschappelijk probleem. ‘Banken zien het als hun belangrijke maatschappelijke taak dit probleem te helpen oplossen. Zij willen hun systemen vrijwaren van criminaliteit en investeren hier fors in,’ zegt NVB-voorzitter Chris Buijink.

Nederlandse banken hebben vanuit hun poortwachtersrol een belangrijke functie bij het beschermen van de integriteit van het Nederlandse financiële stelsel. In het kader daarvan monitoren banken onder meer voortdurend transacties van hun klanten met als doel het tegengaan van witwassen en terrorismefinanciering.

In de nieuwe plannen zoeken de banken nadrukkelijk de samenwerking met de Financial Intelligence Unit (FIU), het Openbaar Ministerie, FIOD en bijvoorbeeld ministeries. Vorig jaar deden de banken 68.000 meldingen van ongebruikelijke transacties bij de FIU. 15.000 daarvan werden door de FIU als verdacht aangemerkt. De vijf betrokken banken hebben te maken met 9,8 miljard betaaltransacties per jaar; dat zijn 27 miljoen transacties per dag.

Banken willen op geen enkele manier meewerken aan witwaspraktijken. Vanuit hun maatschappelijke verantwoordelijkheid werken de banken actief aan de verbetering van de effectiviteit van hun transactiemonitoring om het rendement van signalering, opsporing, vervolging en veroordeling van criminaliteit aanzienlijk te verhogen. Door het combineren van transacties van de verschillende banken kunnen mogelijk criminele geldstromen naar verwachting beter in kaart worden gebracht.
De strijd tegen witwassen en terrorismefinanciering heeft bij banken een zeer hoge prioriteit. In Nederland houden op dit moment naar schatting 5500 tot 6000 bankmedewerkers zich direct en fulltime bezig met dit probleem. In feite heeft iedere bankmedewerker hier aandacht voor en wordt dit vraagstuk bij banken ook internationaal actief opgepakt.

Naast het nemen van de eigen verantwoordelijkheid door banken, is het voor de effectiviteit van de strijd tegen witwassen noodzakelijk te komen tot een nationale (keten-)aanpak. Het initiatief van de banken volgt direct op het Plan van Aanpak witwassen dat de ministers Hoekstra (Financiën) en Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) in juli hebben gepresenteerd. Banken ondersteunen dit plan actief. Hiermee wordt een belangrijke volgende stap gezet om met elkaar de financiële criminaliteit te bestrijden.