Nieuwe methodiek bevestigt dat MKB substantieel bijdraagt aan spaaroverschot

Onderzoekers van DNB hebben een nieuwe rekenmethodiek ontwikkeld, waarmee het voor het eerst mogelijk is het spaaroverschot van niet-financiële bedrijven uit te splitsen naar type bedrijf én tegelijkertijd aan te sluiten bij de totalen in de Nationale Rekeningen (NR). Opnieuw blijkt het MKB fors bij te dragen aan het spaaroverschot. De ontwikkeling van het overschot door de tijd wordt echter grotendeels gedreven door het volatiele spaargedrag van het grootbedrijf, in het bijzonder van Nederlandse multinationals.

Het Nederlandse spaaroverschot behoort al decennia tot de hoogste ter wereld. Dat betekent dat er in Nederland meer gespaard wordt dan geïnvesteerd. Vooral bedrijven sparen. Over de periode 2000-2017 namen niet-financiële bedrijven zo’n 80% van het spaaroverschot voor hun rekening. De laatste jaren is hun aandeel wat afgenomen, omdat ook financiële instellingen, huishoudens en de overheid per saldo meer zijn gaan bijdragen. Vanwege het grote belang van niet-financiële bedrijven in het Nederlandse spaaroverschot en de onduidelijkheid over de achtergronden van hun spaargedrag doet DNB hier verdiepend onderzoek naar. Later dit jaar publiceert DNB een gedetailleerde studie over het Nederlandse spaaroverschot. Daarin komen de spaarmotieven van bedrijven, de bestemming van de besparingen, de rol van wet- en regelgeving en internationale verbanden aan bod.

Afgelopen zomer presenteerde DNB de uitkomsten van haar eerste analyses op basis van de CBS-microdatabase Statistiek Financiën Ondernemingen (SFO). Een nadeel van het gebruik van de SFO is echter dat deze microdata niet optellen tot het totale macro-economische spaaroverschot van de sector niet-financiële bedrijven in de Nationale Rekeningen (NR ), omdat bij het opstellen van de NR statistieken ook diverse andere databronnen worden gebruikt.

Door het combineren van verschillende bronnen van DNB en het CBS zijn onderzoekers van DNB voor het eerst in staat het macro-economische spaaroverschot uit de NR uit te splitsen naar type bedrijf. Daarbij is gebruik gemaakt van de NR, een CBS-maatwerktabel over de rol van multinationals in de Nederlandse economie, de microdatabase SFO en gedetailleerde DNB betalingsbalansstatistieken. Naast een uitsplitsing in midden- en kleinbedrijf (MKB) versus grootbedrijf (GB), kan het GB verder worden opgesplitst in bedrijven die deel uitmaken van Nederlandse dan wel buitenlandse multinationals en in bedrijven die geen onderdeel vormen van een multinationals. Bij het maken van deze uitsplitsingen was het onvermijdelijk verschillende veronderstellingen te maken, maar de hieronder gepresenteerde bevindingen blijven overeind onder alternatieve assumpties.