'Grote veranderingen en uitdagingen staan voor de deur bij mkb'

Hoe kunnen ondernemers ook in de toekomst hun geld blijven verdienen? Het midden- en kleinbedrijf (mkb) ziet zich geconfronteerd met grote veranderingen en uitdagingen.

De vraag van consumenten verandert, de concurrentie neemt toe en ondernemers zijn veel tijd en geld kwijt aan het zoeken naar personeel.

Dat blijkt uit een verkenning van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) naar het investeringsvermogen van het mkb, die onlangs is aangeboden aan Staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat. Doel van de verkenning (getiteld ‘Samen voor een sterk mkb’) is handvatten te bieden voor een veerkrachtig en financieel sterk mkb, een belangrijke randvoorwaarde voor economische groei.

De Nederlandse economie drijft voor een belangrijk deel op het mkb; 71 procent van de werkgelegenheid in de private sector is bij het mkb. Goede communicatie en wederzijds begrip tussen bankiers en mkb-bedrijven is daarom van groot belang. Ondernemers lossen de laatste jaren af op hun leningen en bouwen buffers op. Na een jarenlange afname is het totale financieringsvolume aan het midden- en kleinbedrijf echter weer stabiel. Steeds minder ondernemers vinden financiële beperkingen de belangrijkste belemmering om te investeren.

Consumenten verwachten steeds vaker voltijds dienstverlening en steeds kortere levertijden. Klanten en opdrachtgevers hechten steeds meer waarde aan duurzaamheid. Ondernemers lopen meer ict-gerelateerde risico’s zoals cybercrime. Er is een bovengemiddeld tekort aan personeel, vooral in de bouw, de techniek, de ict en de zorg. De beschikbaarheid en het gebruik van data neemt sterk toe. Bedrijven moeten aan steeds meer regelgeving en eisen van klanten voldoen rondom privacy en data.

NVB heeft ten behoeve van haar verkenning een aantal sessies met ondernemers gehouden, onder leiding van de Argumentenfabriek en in samenwerking met MKB-Nederland. Ondernemers zoeken naar andere manieren van financiering, zo blijkt ook uit die bijeenkomsten. Zij maken steeds vaker gebruik van niet-bancaire financiering, zoals crowdfunding. Tegelijk blijft de bankensector de grootste financier van mkb-bedrijven. Meer dan 80% van de mkb-financiering betreft een banklening of rekening courant krediet. Steeds minder ondernemers vinden financiële beperkingen de belangrijkste belemmering om te investeren. Van de mkb-bedrijven die zich oriënteren doet 66% een aanvraag. Zij ontvangen meestal de financiering die ze hebben aangevraagd.

Vorig jaar was 84% van de aanvragen (deels) succesvol (bron: CBS Financieringsmonitor). Daarnaast is het zo dat banken meer moeite hebben om financiering te verstrekken aan kleine ondernemingen dan aan grote bedrijven. Startende bedrijven, of bedrijven met een beperkte omvang, hebben vaak minder ervaring met het aanvragen van financiering, kunnen hun expertise niet altijd aantonen, of hebben een hoger continuïteitsrisico.

NVB heeft ook gekeken naar wat zij zouden kunnen doen om voorbereid te zijn op economische tegenslag. Voor ondernemers is daarbij belangrijk te zorgen voor een zo solide mogelijke financiële positie, te blijven investeren in hun aanpassingsvermogen (zoals tijdig investeren in nieuwe technologieën) en tijdig contact te zoeken met de bank. Banken op hun beurt doen er in moeilijke tijden goed aan het persoonlijk contact met klanten te intensiveren, met vaste aanspreekpunten en accountmanagers.

‘Ondernemers en banken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zowel in goede als in slechte tijden,’ zegt voorzitter Chris Buijink (NVB).