AFM: Zorgen over leengedrag van koopstarters

Het leengedrag van koopstarters baart de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zorgen, zo laat de toezichthouder weten. Hypotheekschulden zijn hoog, studieschulden worden regelmatig niet meegewogen en een deel van hen stapelt kredieten. Dat blijkt uit een analyse van de financiële gegevens van koopstarters.

Tussen de 20 en 40 procent van de koopstarters lijkt een hogere hypotheek te hebben dan strikt genomen verantwoord is volgens de wettelijke norm. Het gaat om bedragen tussen de 50.000 en 70.000 euro. Omdat hypotheekverstrekkers gemotiveerd van de norm mogen afwijken en er bijvoorbeeld uitzonderingen zijn voor het verduurzamen van de woning, betekent dit niet dat in alle gevallen daadwerkelijk sprake is van overkreditering. De studie roept hier wel vragen over op.

Uit de verkenning blijkt dat in 2018 meer dan twee op de vijf koopstarters een studieschuld had. Van deze groep meldde 10 procent zijn studieschuld vermoedelijk niet aan de hypotheekverstrekker. Dat is wel verplicht. Recent consumentenonderzoek wijst erop dat dit probleem inmiddels groter is. Vooral voor koopstarters kunnen de gevolgen groot zijn, omdat zij over het algemeen financieel kwetsbaarder zijn. De AFM gaat met hypotheekverstrekkers in gesprek over een betere naleving van de al bestaande verplichting om studieschulden mee te wegen.

Bijna één op de vijf had in 2018 naast een hypotheek ook een consumptief krediet. Omdat deze groep ook vaker een hoge hypotheek afsloot, nemen zij extra risico’s. Dit probleem lijkt inmiddels kleiner omdat de leennormen voor consumptief krediet in 2020 en 2021 zijn aangescherpt.