Extra geld grotendeels in handen van de rijkere huishoudens die er relatief weinig van uitgeven

De tegoeden op bankrekeningen van Nederlandse huishoudens zijn sinds het uitbreken van corona fors toegenomen. Nederlanders zetten zo’n 22 miljard euro meer opzij dan ze normaal gesproken zouden doen.

Nu huishoudens weer ruimer de mogelijkheid hebben om geld uit te geven en het economisch herstel weer is ingezet, is de vraag: gaan consumenten die extra coronamiljarden op hun bankrekening dan ook massaal uitgeven? Dat ligt niet voor de hand. Vooral omdat het extra geld voor een groot deel in handen is van de rijkere huishoudens, die er een relatief beperkt deel van uitgeven.

Tussen het begin van de eerste lockdown en het einde van de tweede zijn er miljarden extra opzij gezet door Nederlandse huishoudens. In deze zestien maanden van maart 2020 t/m juni 2021) is er naar schatting maar liefst 57 miljard netto ingelegd op bankrekeningen. Als de economie niet getroffen zou zijn door de coronapandemie, zouden de banktegoeden ook toegenomen zijn.

De coronabesparingen zijn scheef verdeeld onder verschillende huishoudensgroepen, zo liet eerder onderzoek van ING Research zien. Uit ING-data blijkt dat huishoudens die een relatief hoog banktegoed hadden voorafgaand aan de crisis, het grootste deel van de toename van banktegoeden op hun rekening hebben bijgeschreven. Zo heeft 71 procent van de toename van de banktegoeden gedurende de coronacrisis plaatsgevonden bij de bovenste helft van de huishoudens. Waarschijnlijk zijn dit huishoudens met een hoger inkomen, vermogen en/of opleiding.
 
Niet alleen de noodzaak voor rijkere huishoudens om extra uit te geven is minder, ook hun consumptiepatroon ziet er anders uit. Rijkere huishoudens besteden normaalgesproken relatief veel aan belevingsdiensten zoals recreatie, cultuur en horeca. Juist die bestedingen konden zij langere tijd niet doen. Dit type misgelopen consumptie is vaak veel lastiger in te halen dan misgelopen goederenconsumptie. Dat komt onder meer omdat er een tijdsdimensie verbonden is aan diensten. Zo gaat iemand die een jaar lang niet naar een restaurant is geweest, na een dergelijk lockdownperiode niet ineens elke dag uit eten. Uitgestelde aankoop van een goed werkt anders: als iemand vanwege de coronacrisis de aankoop van een auto even op de lange baan heeft moeten schuiven, wordt deze later mogelijk alsnog aangeschaft. Het relatief hoge aandeel belevingsdiensten in het bestedingspatroon van de huishoudens die het meeste coronageld hebben, zorgt er naar verwachting voor dat een kleiner deel van de extra banktegoeden wordt uitgegeven dan gemiddeld.