Oratie: De invloed van cultuur en financiële kennis op beslissingen over geld

Het idee van de homo economicus, de mens die rationeel financiële beslissingen neemt, is al lang achterhaald. Gedragseconomen stellen keer op keer vast dat mensen behoorlijk irrationeel kunnen zijn bij het nemen van financiële beslissingen, maar in deze gedragsverklaringen blijven twee aspecten relatief onderbelicht: cultuur en financiële geletterdheid. Op vrijdag 8 april 2022 om 16.00 uur gaat Bart Frijns, hoogleraar Finance bij de Open Universiteit, in zijn oratie nader in op deze aspecten.

In zijn oratie geeft Bart Frijns tal van voorbeelden van de invloed van cultuur op financiële beslissingen, een onderwerp waar hij al meer dan tien jaar onderzoek naar doet. In een van zijn studies in de Verenigde Staten stelde hij vast dat die invloed van cultuur bijzonder lang doorwerkt. Daar achterhaalde hij, op basis van achternaam en databanken, de historische roots van CEOs en executives. Hij stelde vast dat generaties later de culturele invloed van het land van de voorouders nog steeds te herkennen was in hun financiële beslissingen.

Een andere oorzaak voor irrationele financiële beslissingen is de financiële geletterdheid. Veel mensen kunnen niet goed omgaan met geld omdat ze de kennis en kunde niet hebben. Kun je mensen financiële geletterdheid bijbrengen, en zo ja, hoe dan? En als mensen meer kennis en kunde hebben, gaan ze dan anders - verstandiger - om met geld binnen het huishouden? Het onderzoek van Frijns heeft hierbij extra aandacht voor zzp’ers. Steeds meer mensen starten een eigen bedrijf, ook mensen die weinig verstand hebben van financiën. Wat kun je doen om de financiële geletterdheid van deze zzp’ers te vergroten? En als je ze meer kennis en kunde bijbrengt: nemen ze dan verstandigere, rationele, beslissingen?