Onderzoek: Inflatie sneller omlaag als centrale bank en overheden tegelijkertijd op de rem trappen

De Europese Centrale Bank kan met verkrappend monetair beleid de hoge inflatie omlaag brengen, maar dat is effectiever als begrotingsbeleid ook restrictief is. Dit blijkt uit nieuw onderzoek door economen van DNB en Radboud Universiteit.

Voor het garanderen van prijsstabiliteit is monetair beleid dus gebaat bij begrotingsbeleid dat dezelfde kant op beweegt. Er is sprake van een verkrappend monetair beleid wanneer de rente wordt verhoogd. Bezuinigingen en/of lastenverzwaringen zijn uitingen van een restrictief begrotingsbeleid.

Na de Europese schuldencrisis in 2012 voerde de Europese Centrale Bank (ECB) een verruimend monetair beleid. Tegelijkertijd werd er door veel Europese overheden fors bezuinigd. Deze bezuinigingen, die vanuit nationaal perspectief misschien wel verstandig waren (zeker in landen met hoge overheidsschulden), stonden dus haaks op het monetaire beleid en gingen gepaard met een lange periode van lage inflatie en tegenvallende groeicijfers. De beleidsreactie op de pandemie in 2020 was daarentegen een stuk harmonieuzer: de ECB en overheden reageerden met verruimend monetair- en begrotingsbeleid, wat bijdroeg aan een spoedig economisch herstel.

Op dit moment staat het eurogebied opnieuw voor grote uitdagingen door de energiecrisis en de hoge inflatie. Om deze hoge inflatie de kop in te drukken heeft de ECB de rente fors verhoogd en de aankoopprogramma’s versneld afgebouwd, maar ook dit keer zal de effectiviteit van monetair beleid mede afhankelijk zijn van het gevoerde begrotingsbeleid door Europese overheden.