'Actie nodig om financieel kwetsbare groepen te beschermen bij Buy Now, Pay Later '

Buy Now, Pay Later-dienstverlening zorgt in de ogen van banken te veel tot financiële kwetsbaarheid, vooral onder jongeren en jongvolwassenen. Banken besteden aandacht aan bewustwording voor gezonde financiële keuzes op dit onderwerp. Op korte termijn is er in de ogen van banken, die zelf geen Buy Now, Pay Later aanbieden, echter snel meer actie nodig om financieel kwetsbare groepen te beschermen. Zij ondersteunen dan ook de oproep van de AFM aan de BPNL-sector en de wetgever om snel tot een effectieve aanpak te komen die het gebruik van BNPL door minderjarigen stopt.

De Autoriteit Financiële Markten heeft onderzoek gedaan naar Buy Now, Pay Later (BNPL). Hierbij maken consumenten gebruik van de mogelijkheid om tot vier weken na ontvangst te betalen voor een product. Uit het onderzoek blijkt dat meer dan 1 miljoen consumenten regelmatig gebruik maken van BNPL-diensten. Met name onder jongvolwassenen groeit dit hard: het gebruik onder 18- tot 24-jarigen steeg in een jaar tijd met maar liefst 32%. Hoewel BNPL-transacties door minderjarigen niet zijn toegestaan, blijkt uit het onderzoek bovendien dat deze groep goed is voor zo'n 600.000 BNPL-transacties op jaarbasis.

Deze uitkomsten baren de Nederlandse Vereniging van Banken zorgen. Buy Now, Pay Later lijkt een aantrekkelijk alternatief als je nét even niet genoeg geld hebt en tóch iets wil kopen. Maar het leidt in de ogen van de NVB te eenvoudig tot financiële problemen. Zo krijgt circa 13% van de gebruikers te maken met aanmaningskosten en wordt circa 4% van de gebruikers overgedragen aan een incassobureau. Dit percentage ligt voor de groep tussen de 25 en 34 jaar zelfs nog iets hoger. Dat zijn duizenden incassotrajecten per jaar. Vanuit financiële gezondheid vinden banken dat onacceptabel.

BNPL-aanbieders hebben een jaar geleden een gedragscode geïntroduceerd, die in de ogen van de banken nog tekortschiet. Met name het feit dat – tegen de geldende regels in – nog steeds veel minderjarigen gebruik maken van BNPL, vinden ze zorgelijk. Hoewel de BNPL-aanbieders vanaf november 2026 onder toezicht van de AFM vallen, zou nu al actie moeten worden ondernomen om financieel kwetsbare groepen te beschermen. Aanbieders van Buy Now, Pay Later en ook de winkelbedrijven die dit in hun betaalproces aanbieden kunnen en moeten volgens de banken veel meer doen om te voorkomen dat consumenten in de problemen komen bij gebruik van deze betaalmogelijkheden. Tegelijkertijd is het ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid van aanbieders, ouders, overheid en andere stakeholders.

Banken bieden zelf geen BNPL-producten aan, maar besteden wel heel veel aandacht aan financiële gezondheid en het maken van financieel gezonde keuzes. Zo sluiten de banken aan bij de campagne van Wijzer in Geldzaken, dat de campagne De betaal-later-kater heeft gelanceerd. Deze campagne maakt met name jongeren en jongvolwassenen bewust van de risico’s van deze manier van betalen. Ook als onderdeel van hun Bank voor de Klas-activiteiten besteden banken preventief aandacht aan het onderwerp. Wanneer klanten kampen met financiële zorgen, bieden banken budget coaching aan en leiden ze deze klanten indien nodig door naar de juiste hulp via Geldfit. Daarnaast gaat de Nederlandse Vereniging van Banken namens de banken graag in gesprek met betrokkenen om de financiële gezondheid in het algemeen – en die van jongeren in het bijzonder – te verbeteren.