Transactiemonitoring Nederland past werkwijze aan nieuwe Europese wetgeving aan

Vijf Nederlandse banken, ABN AMRO, ING, Rabobank, Triodos Bank en de Volksbank, vinden samenwerking tussen banken en de publieke sector essentieel in de strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme. De banken verwelkomen de nieuwe anti-witwasregelgeving van de EU, de AMLR, die een brede juridische basis biedt voor samenwerking tussen banken, poortwachters onderling en met publieke partijen.

Via hun gezamenlijke initiatief, Transactie Monitoring Nederland (TMNL), hebben de vijf banken onderzocht hoe geavanceerde technologieën, toegepast op een gezamenlijke dataset, onder de huidige Nederlandse en EU-wetgeving kunnen worden gebruikt om witwasactiviteiten aan het licht te brengen. Het ging hierbij met name om het ontdekken van netwerken die door individuele banken moeilijk te ontdekken zijn bij de transacties van hun eigen klanten. Het werk van TMNL heeft een aanzienlijk potentieel voor een dergelijke aanpak aangetoond, terwijl de privacy van klanten goed wordt gewaarborgd. Hier werd ook op gewezen in het recente Nederlandse wetsvoorstel (dat inmiddels deels is ingetrokken als gevolg van de AMLR), waardoor banken hun inspanningen met grotere nauwkeurigheid kunnen richten op mogelijke criminele activiteiten.

De AMLR zal grotendeels het Nederlandse wettelijke initiatief vervangen. Deze zorgt onder meer voor duidelijkheid over de manier waarop informatie over klanten geassocieerd met een hoger risico op witwassen of terrorismefinanciering kunnen vormen, kan worden gedeeld. Dat kan zijn tussen banken maar ook met andere poortwachters en de autoriteiten; zowel in Nederland als in heel Europa. De AMLR biedt nieuwe mogelijkheden in de collectieve strijd tegen criminaliteit zoals drugs- en mensenhandel, corruptie en terrorisme die onze samenlevingen ondermijnen. De AMLR biedt verder een duidelijk juridisch kader voor private en publiek-private samenwerking in alle EU-landen. Tegelijk kan hierbij de privacy van onschuldigen worden beschermd en behouden, waardoor de onnodige impact van de huidige anti-witwasactiviteiten van banken, ook op de relatie met hun klanten, kan worden verminderd.

Met deze ‘nieuwe duidelijkheid’ voor ogen gaat TMNL zich nu aanpassen aan deze nieuwe Europese wetgeving die medio 2027 in werking treedt. Het zal enige tijd duren voordat de precieze details van wat daarvoor nodig is volledig duidelijk zijn. Dat geldt ook voor de reorganisatie van de activiteiten van TMNL van de huidige naar nieuwe wettelijke kaders. De vijf banken en TMNL zullen daarvoor nauw samenwerken met uiteenlopende belanghebbenden in zowel Nederland als de EU, waaronder toezichthouders, privacyorganisaties en instanties voor opsporing en vervolging.

Er wordt nu begonnen met de planning en het herontwerp van TMNL. Het herontwerp van TMNL zal resulteren in een verandering van focus, personeelsbezetting en structuur van TMNL. Dit gebeurt in volledige samenwerking met alle belangrijke belanghebbenden. Als onderdeel daarvan zal TMNL de komende periode haar bestaande activiteiten en capaciteiten afbouwen. Omdat dit een aanzienlijke impact zal hebben op de mensen die momenteel bij TMNL werkzaam zijn, worden deze stappen zorgvuldig en met aandacht doorlopen.