Banken controleren klanten met niet-westerse achtergrond vaker

Respondenten met een niet-westerse achtergrond en niet-westers klinkende achternaam, worden ruim twee keer zo vaak gecontroleerd door de bank op witwassen of terrorismefinanciering – met alle vervelende gevolgen van dien. Dit blijkt uit een onderzoek van het Radar Panel onder ruim 18.000 mensen.

Ruim 18.000 mensen vulden de vragenlijst over bankcontroles in. Daarvan is 1 op de 10 in de afgelopen vijf jaar door de bank gecontroleerd of zij zich schuldig maken aan witwassen of terrorismefinanciering. De bank is wettelijk verplicht om hierop te controleren. Maar Radar ontving signalen dat bij de selectie voor dit soort onderzoeken sprake is van discriminatie.

Ruim 15.500 respondenten hebben een westerse achtergrond (zijzelf en hun beide ouders zijn in Nederland geboren) en een westers klinkende naam. Van deze groep is 9 procent in de afgelopen vijf jaar gecontroleerd door de bank.

Zo'n 360 mensen hebben een migratieachtergrond (zijzelf of ten minste één van hun ouders zijn in een niet-westers land geboren) en een niet-westers klinkende achternaam. Zij hebben wel allemaal de Nederlandse nationaliteit. Toch blijkt dat van deze groep ruim twee keer zo veel mensen zijn gecontroleerd: 20 procent in de afgelopen vijf jaar.

Van deze groep mensen met een niet-westerse achtergrond geeft driekwart aan dat zij vermoeden dat de controle van de bank te maken heeft met hun afkomst of niet-westers klinkende naam. Zo laat iemand weten dat zij de naam van haar man draagt, wiens moeder in Suriname woont. Zij en haar man hebben allebei een fulltime baan. Toch moeten ze hun salarisstroken aan de bank laten zien: iedere keer wanneer zij geld naar zijn moeder overmaken, krijgen ze controle van de bank.

Ook over de manier waarop de controles verlopen zijn veel mensen niet te spreken: 'Ik heb geld overgemaakt naar mijn schoonouders in Turkije. Dit was een groot bedrag voor medische kosten. De bank behandelde mij als een crimineel'. Dat bankencontroles niet op een prettige manier verlopen en een vervelende nasmaak opleveren, bleek al uit eerder onderzoek van het Radar Panel.

Vaak blijft de aanleiding van het onderzoek onduidelijk. Toch word je verplicht om verregaande vragen te beantwoorden, en je bankrekening kan geblokkeerd worden of zelfs opgeheven. Achteraf krijg je doorgaans ook geen opheldering – ook niet als alles goedgekeurd is. Hierover deden we al eerder onderzoek, lees: Gecontroleerd door de bank: je voelt je een crimineel als ze dit soort vragen stellen.