Zwarte Zwanen 10 - De Pensioenmiljardenroof

Journalist Cees Grimbergen vervolgt in de tiende aflevering van Zwarte Zwanen zijn onderzoek in de gesloten pensioenwereld, waar ongeveer 1800 miljard euro van tien miljoen Nederlanders ligt. Het programma toont hoe miljarden euro’s uit het Havenpensioenfonds werden geroofd. Tot verbijstering van havenwerkers bleek deze geraffineerde actie legaal. Verder in deze uitzending aandacht voor de nieuwe pensioenwet. Deze wet, die alles beter moet maken, pakt hoge beleggersvergoedingen, gesjoemel en netwerkcorruptie niet aan. De wet is complexer dan de vorige en verhult tekortkomingen in de pensioensector. Zwarte Zwanen 10 is te zien op woensdag 23 april om 20.25 uur bij MAX op NPO 2.    

Regering, parlement en pensioensector namen in 2023 een nieuwe pensioenwet aan. Het programma Zwarte Zwanen laat zien hoe immens hoog de invoeringskosten van die wet zijn: meer dan een miljard euro. Het geld gaat naar consultants, ICT-specialisten en pensioendeskundigen. Die uitgaven komen bovenop de kosten die fondsen jaarlijks maken. In 2023 was dat maar liefst 8,5 miljard euro.   

In het nieuwe pensioenstelsel gaan de pensioenen jaarlijks dalen of stijgen. Ze worden nog afhankelijker van de financiële markten. Vermogensbeleggers krijgen een grotere rol in het beheer van ons pensioengeld. Waar dat toe leidt, weten 40.000 werkende en gepensioneerde havenarbeiders. Hun pensioenfonds werd doorgeschoven naar een verzekeraar en daarna naar grote financiële partijen als Aegon en ASR. Die stellen dat de havenwerkers geen recht op indexatie hebben.

Nederland kan lessen trekken uit het Havenpensioenfonds. De havenpensioenen staan namelijk al jaren op nul procent indexatie. Terwijl eerst meer dan een miljard havenpensioenkapitaal in het kunstenfonds Ammodo terechtkwam. En recent uit de havenpensioenpot nog eens 2,5 miljard euro aan de reserve van ASR werd toegevoegd.

Cees Grimbergen spreekt met Corrie van Hoorn (73) en haar man Leo (75). Hij werkte 45 jaar in de haven, zij in de thuiszorg. Het pensioenonrecht dat haar man meemaakte, laat Corrie niet los. Ook niet nu haar man ernstig ziek is. In haar zoektocht ontmoet zij voor de camera Klaas Knot, de hoogste baas van De Nederlandsche Bank. Deze toezichthouder op de pensioenen trad niet op tegen de miljardenroof. Journalist Eric Smit windt zich er, meer dan tien jaar na het havenpensioenschandaal, over op. Voormalig havenarbeider Bert Voogt zet zich nu in als jurist voor zijn voormalige collega's. En kunstenaar Timo Demollin maakte - betaald van havenpensioengeld - een kritisch kunstwerk over deze, zoals hij zegt ‘pensioenzwendel’.

Verder in deze uitzending: beheren pensioenfondsen en de financiële sector de pensioenmiljarden in het belang van miljoenen Nederlanders? Of speelt hun eigen belang een minstens zo grote rol? En waar komt de achteloosheid in het beheer van andermans geld vandaan?