Vermogen van ouders speelt steeds grotere rol op woningmarkt

 

Huishoudens die er in de afgelopen jaren in geslaagd zijn om hun eerste woning te bemachtigen, zijn steeds welvarender. Deze koopstarters hebben naar verhouding een hoger inkomen en brengen steeds meer eigen vermogen mee. Vermogen dat ze steeds vaker door hun ouders geschonken krijgen. Zo dragen ouders steeds meer bij aan het mechanisme waarin vermogen en woningbezit elkaar verder versterken.

Starters slaagden in de afgelopen jaren steeds beter in het vinden van een koopwoning. Ondanks de krapte op woningmarkt en de slechte betaalbaarheidneemt het aantal woningaankopen door starters sterk toe. Terugtrekkende beleggers spelen hierin een grote rol. Doordat zij hun huurwoningen steeds vaker in de verkoop doen, slagen starters nu beter in het vinden van een koopwoning.

Daarnaast brengen starters steeds meer eigen geld in. Gemiddeld brachten starters in 2024 volgens de NVM naar schatting zo’n 45.000 euro eigen geld in. Dat was in 2020 nog zo’n 35.000 euro. Een stijging van meer dan 30 procent in vier jaar.

Steeds vaker worden delen van deze eigen inbreng ontvangen van de ouders of schoonouders ter ondersteuning van de aankoop van de eerste woning. Zo ontving in 2024 31% van de starters een schenking van (schoon)ouders voor de aankoop van de eerste woning, blijkt uit het Woon Onderzoek 2024. In 2021 was dat nog 19%.

 
Ook de hoogte van de ontvangen schenking is toegenomen. De groep starters die geld kreeg, ontving gemiddeld zo’n 58.000 euro in 2024 voor de aankoop van de woning. In 2018 was dat nog zo’n 40.000 euro. De bedragen die starters ontvangen, lopen sterk uiteen. Van alle starters die een woning kochten, kreeg 1 op de 11 (9%) een ton of meer in 2024. Van alle koopstarters die een schenking ontvingen, kreeg ruim 1 op de 4 een ton of meer.

 
Voor koopstarters die geen schenking ontvangen van hun ouders is de belangrijkste reden dat hun ouders zich dit niet kunnen veroorloven, zo blijkt uit resultaten van de ING Consumer Research vorig jaar.

Door de hogere schenkingen kunnen sommige huishoudens meer bieden en dat drijft de huizenprijzen op. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat woningkopers die een schenking ontvangen significant meer betalen voor hetzelfde huis vergeleken met andere kopers. Ook andere woningkopers, die geen schenking kregen, verhoogden hun biedingen om te kunnen blijven concurreren. Dit prijsopdrijvende effect is het grootst in regio’s waar relatief veel kopers schenkingen ontvangen en de huizenmarkt al krap is, beargumenteren de onderzoekers.

Niet alleen bieden woningkopers met een schenking meer voor hetzelfde huis, daarnaast blijkt dat ze zich ook op hogere segmenten in de woningmarkt richten. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat ze flink duurdere woningen kopen. Ander onderzoek toont aan dat huishoudens die schenkingen ontvingen relatief vaker woningen kochten in de opgewaardeerde buurten in steden vergeleken met huishoudens die niets ontvingen.

Zo speelt het vermogen van starters een steeds belangrijkere rol op de woningmarkt. Vermogen dat steeds vaker deels van ouders afkomstig is. En omdat de eigen woning een belangrijke manier is om vermogen op te bouwen, ontstaat zo een zelfversterkend effect.Vermogen is steeds vaker nodig voor een eigen woning en de woning creëert meer vermogen. Een mechanisme dat door schenkingen van ouders wordt versterkt.